Bolulu olmaktan çok onur duyduğum Bolulu kardeşlerim ve doğduğum yer olan çok kıymetli Geredeli hemşerilerim, sizlerle içinizden biri olarak yani bir Geredeli olarak pek denizi de bilmiyor olduğunuzu düşünerek, nasıl bir denizci olduğumu ve ismini şehrimizden alan BOLU ve GEREDE isimli gemileri siz kıymetli Köroğlu’nun torunlarına anlatmak isterim.
Ne enteresan değil mi; BOLU ve onun ilçesi olan GEREDE deyince hep şehirler gelir aklımıza. Bu şehirlerde yaşayan ve anılarımızın bulunduğu bu yerler olan BOLU ve GEREDE’den hepimiz haberdarız. Ancak dünya denizlerinde şanlı Türk bayrağını dolaştıran iki geminin, ilimiz BOLU ve ilçemiz GEREDE adını taşıdıklarından hiç haberdar değiliz.
Denizci milletler ileri toplumlardır. Örneğin İngilizler, Danimarkalılar, Almanlar, Portekizliler vb. Kaldı ki; ulu önder atamızın öngördüğü gibi ve Türk’e denizciliği bir ülkü olmasını dileyerek “denizciliği Türk’ün milli ülküsü olarak düşünmeli ve onu az zamanda başarmalıyız” temennisinde bulunmuştur. Ancak maalesef şehirlerimizin deniz kıyısında olmaması yanında, Bolu ilinin Düzce’nin il olmasından sonra da tamamen karasal bir şehir olarak denizden koparılmıştır. Her ülke denizlere ulaşmaya çalışarak genişleme istemelerine rağmen, maalesef deniz kültüründen uzaklaştırılan Bolulular ve Geredeliler kendilerini denizden koparmamaları için herhangi bir uğraş ta vermemişlerdir. Çünkü denizin nimetlerini maalesef bilemediklerini düşünmekteyim. Gemilerde çalışırken daha çok Mengenli aşçılarla çalıştım. Ancak gemilerde çalışırken Geredeli ile hiç karşılaşmadım. Sadece benim gibi okullu olan ve akrabam denizci Arif abim ve ben hariç hiç Geredeli denizci de tanımıyorum. Siz değerli hemşerilerime bu gemilerden detaylı olarak bahsetmek istiyorum ve ilginizi de çekeceğine inanıyorum. Kaldı ki; denizci olmak isteyen tüm Bolulular ve özelinde de ilham alacak olan Geredeli hemşerilerim olacaktır. Gençlerin deniz heyecanı ve hayallerine de ayna tutacağını düşünmekteyim.
Kaynak: http://www.turkgemileri.com/ships/bolu.htm
BOLU gemisi denizde ihtişamlı görünüşü ile seyretmektedir. Gemi Türk tersanelerinde inşa edilmiştir. Gemi IMO 7389833 numarası ile 1983 yılında, benim Denizcilik Yüksek Okulu’nda eğitim görmekte iken servise alınmış bir gemidir. Gemi o yıllarda M.Kemal Atatürk’ün kurmuş olduğu DB. Deniz Nakliyatı T.A.Ş. olan bir devlet şirketi olarak kamu tarafından işletiliyordu. Bu şirket dünyanın her yerinde tanınıyor ve bizlerin de sarı baca olarak veya çift çapa olarak adlandırdığımız şekilde tanınıyordu ve kamu da olması nedeniyle güvenilen bir kurumdu. Maalesef özelleştirme politikaları nedeniyle gemi özelleştirilmiş ve adı dahi bu süreçte değiştirilmiştir.
İlimizin adını taşıyan BOLU gemisi ile ilgili bir de anım bulunmaktadır. Ben aynı şirketin başka bir gemisinde bulunuyorken telsizden “ BOLU, BOLU, BOLU, BOD” diye bir çağrı almıştım. Bu çağrı aslında Ahırkapı bölgesinde demirde bulunan ilimizin adını taşıyan BOLU gemisinin DB. Deniz Nakliyatı T.A.Ş., Bakım ve Onarım Dairesince teknik işlerle ilgili olarak arandığının bir göstergesiydi. Bende mesleğimin daha ilk yıllarında bu çağrıya dikkat kesilmiştim. BOLU gemisinin neden BOD (Bakım Onarım ve Donatım) olarak arandığını, bu çağrı ile ilgili detayları BOD dairesinin baş harfleri nedeniyle böyle çağrıldığını araştırmalarım sonucu öğrenmiştim. Denizdeyim ve şehrim BOLU engin denizlerde çağrılıyor, nasıl bir duygu ve düşünce, bunu sizlerin değerlendirmesine bırakıyorum. Çok guru verici, ben de sizler gibi çok gururlanmıştım. Hatta yanımdaki gemiciye bende Boluluyum demiştim. BOLU ile ne kadar gururlansak azdır.
BOLU gemisi, özelleştirme kapsamında başka bir şirkete geçtiğinde, 2007 yılında adı değiştirilerek G.INEBOLU olarak değiştirilmiştir. Doğal olarak DB. Deniz Nakliyatı T.A.Ş. şirketi bir kamu kurumuyken gemilerine tüm şehirlerin adını vermekteydi ve BOLU gemisinin kardeş gemileri olan BURDUR; BİTLİS, BURSA ve BALIKESİR isminde gemileri vardı Şirket-i Hayriye’nin. Bunlara denizciler kendi aralarında kısaca B tipi gemilerde demekteydiler.
BOLU gemisi, bir dökme yük gemisi olması yanında 11965 Grostonluk ve 18466 ton yük taşıma kapasitesi bulunmaktadır. BOLU gemisi maalesef 2014 yılında da hurdaya ayrılarak bugün jilet olarak dünyanın herhangi bir yerinde hayatiyetini sürdürmektedir. BOLU gemisi gerçekten de serviste olduğu yıllarda kamu tarafından Türk milletinin ihtiyaçlarına hizmet etmiştir. Yeniden bir yatırımcı olsa da; bu güzide şehrimizin ismini dünya denizlerinde dolaştırsa, biz Bolulular bundan büyük bir mutluluk duyarız ve ben de bir Bolulu olarak gemini işletilmesinde tüm bilgim ve tecrübemle katkıda bulunacağımdan hiçbir kuşkunuz olmasın hemşerilerim.
GEREDE isimli gemi, 1969 yılında Japonya’da Kure’de, Ishikawajima- Harima tersanesinde ve 171 yard numarası ile petrol tankeri olarak inşa edilmiş ve ilk adı ESSO KARACHI olarak kaydedilmiştir. Daha sonra GEREDE adını alacak olan bu gemi, 1968 yılında ilk omurgası tersanede atılmıştır. Gemi 1969 yılında tamamlanarak servise girmiştir. Gemi ilk olarak Panama bayraklı olarak dünya denizlerinde dolaşmıştır.
Kaynak: http://www.aukevisser.nl/
Bundan sonra satılarak TESUBU II adını alarak 1983 yılında başka bir firma tarafından çalıştırılmıştır. Nihayet 1986 yılında, yani benim kaptan olarak Üniversiteden mezun olduğum yıl, yani GEREDELİ bir kaptanın, kaptan olarak doğduğu ve üniversiteyi bitirdiği yıl, GEREDE isimli gemi bir Türk armatörü olan Suay Umut tarafından satın alınarak Türk gemi filosuna kazandırılmıştır ve bu tarihten itibaren de dünya denizlerinde Türk bayrağını GEREDE ismi ile dolaştırmıştır.
Bununla ne kadar gururlansam azdır. Ancak tek bir şey aklımda kalmıştır. Bir Geredeli olarak bu geminin kaptanlığını yapmış olmak çok isterdim. Ancak bu bir mesleki burukluk da olsa, memleketim olan Gerede’nin Türk deniz ticaret filosunda bir gemiye ismini vermesi çok önemli bir şey olduğunu düşünmekteyim. Zira zamanının çok büyük bir gemisi ve denizci bir duayenin kurmuş olduğu ve yine zamanının en önemli denizcilik şirketi olan Dünya Denizcilik ve Ticaret A.Ş.’ye ait bir gemi olması da diğer bir övünç kaynağıdır. GEREDE isimli geminin Dünya Denizcilik Örgütü tarafından verilen IMO numarası 6901737 olup, 170,08 metre boyunda ve 12.670 Grostonluk ve 21.324 ton petrol taşıyan bir gemidir.
GEREDE isimli gemi de diğer gemiler gibi ömrünü tamamlayarak 1994 yılının Nisan ayında Hindistan’da hurdaya ayrılarak parçalanmıştır. Nasıl ki her fani ölümü tattığı gibi GEREDE gemisi de hizmet ömrünü tamamlayarak hurdası da jilet olarak bugün hala bir demir olarak dünyanın bir köşesinde bir görev yapmaktadır. İnşallah yine ve yeniden bu defa Geredeli veya Bolulu yatırımcılar tarafından GEREDE isimli bir gemi Türk Ticaret Filosuna kazandırılır. Ben de bütün gücümle böyle bir yatırımcıya bilgi ve tecrübem doğrultusunda yardımcı olacağımı belirtmek isterim.
Kaynak: http://www.aukevisser.nl/
Biraz da benim nasıl denizci olduğumu anlatayım. Çok küçük yaşlarda Gerede’den ayrıldım. İlkokula GEREDE’de başladım. Kabiller Mahallesinde, Keloğlan’ın buğarının (çeşme) yakınında, Tarakçı Beşir abi, bir pazara giderken kaza sonucu rahmetli olan elbiseci kör Cafer abiye, yine bir komşumuz olan kuru Fatma lakaplı canım ablamın komşusu olarak 1965 yılında GEREDE’de dünyaya gözlerimi açtım. Ama gözlerimi öyle açtım ki hiç yummadım. Zaten soy adımdan da anlaşılacağı üzere Açıkgöz’lük yaparak İstanbul’a geldim. İlkokula bu defa İstanbul’da devam ettim. Orta ve Lise eğitimimi İstanbul Kasımpaşa’da tamamladım. Kasımpaşa Lisesine devam ederken Kuzey Deniz Saha Komutanlığı’nın Kasımpaşa’daki kışlasının hemen önünde sigara satmaya başladım ve orta, Lise tahsilim esnasında hep denizcileri beyazlar içinde görerek, onlar gibi olmanın hayali ile yaşadım. Liseyi bitirmeme müteakip Üniversite imtihanında 1980 ihtilali sonrası olduğu için o günlerdeki Dz. K. K. Denizcilik Yüksek Okulu, Güverte Bölümü(bugünkü İstanbul Teknik Üniversitesi Denizcilik Fakültesi, Deniz Ulaştırma ve İşletme Mühendisliği bölümü)’ne 1982 yılında girerek, 4 yıl eğitimime müteakip kaptan olarak 1986 yılında okuldan mezun oldum. Okul yıllarımda yaz tatillerinde hep GEREDE’ye gelirdim ve genellikle köyüm olan Çayören Güney köyünde geçirirdim. Köye geldiğimde hemen arkadaşlarım yanıma gelir ve “Oooooo hoş geldin sefa geldin ağanın, nellerdesin hangı örskar attı seni böyn, e la argadaş ne sık sık gelmiyonus, özlettidüğuz gendinuzu, ehmet ağbey, kamile apla neydiyo, iyilemü, anan, biladerin filen, unna nasıla, bi bakam ağnat” derlerdi. Öyle bir koyu sohbete dalardık ki, anlatamam zamanın nasıl geçtiğini de anlayamazdım. Bende onlara şivemi hiç değiştirmeden anladırdum. Şöyle ki; “Nedem unlada iyüle, anamgil ehtiyarluk o gada olu, aplamın uşakla da okuyyo, biladerin uşakla da o gadar şeer, yılçarı yılçarı veryolla, okuyyola şindiluk, öyle unla” diye konuşurduk bee. Bazen de su isterdim “bi su gotuve” derdim. Hemen birisi su getirir “al meh” diye ikram ederdi. Gulüşüdük hep beraber. Biraz da gülelim istedum. Okulu bitirir bitirmez hemen dördüncü kaptan olarak D.B. Deniz Nakliyata T.A.Ş. ve D.B. Denizyollarında çalışmaya başladım ve kesintisiz 1986-1993 yılları arasında gemi kaptanı olarak denizde gemilerde çalıştım.1993 yılından 2010 yılına kadar da yine denizde gemilerde gemi sörveyoru(gemi denetimcisi) olarak Ulaştırma Bakanlığı’nda çalıştım. Bu yıllarda denizcilerin duayenlerinden olan Suay Umut abimize ait Dünya Denizcilik ve Ticaret A.Ş.’ye ait olan petrol tankeri gemileri vardı. Bu gemilerden birisinin adı da GEREDE idi. G harfi ile başlayan ilçelere gemilerin adı verilmişti. Hatta bu gemilerin çoğunun kontrollerinde de bulunduğumu hatırlarım. Yıllar sonra bir denize kıyısı da olmayan ve denizden koparılan gerek ilim Bolu ve ilçem Gerede şehirleri adlarının dünya denizlerinde Türk bayrağını dolaştırmasıyla ve doğduğum, büyüdüğüm şehirlerin adlarını da taşıyan gemilerin varlığından haberdar olmak dahi insana büyük bir haz veriyor ve sevinç kaynağı oluyordu.
Bolu’nun dünyaya değer şanlı Köroğlu’nun torunu bir Geredeli denizci olarak İTÜ Denizcilik Fakültesi, Deniz Ulaştırma ve İşletme Mühendisliği’ni 1986 yılında bitirdikten sonra kaptan olarak çalışmakta iken 1993-1994 yılları arasında Hollanda’da bulunan IMTA (Dünya Deniz Ulaştırma Akademisi)’da Liman ve Deniz İşletmeciliği yüksek lisans eğitimi tamamladım. Bundan sonra İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Gemi İnşa ve Gemi Makinaları Mühendisliği alanında ikinci bir yüksek lisans ve bilahare de Deniz Ulaştırma ve İşletme Mühendisliği yüksek lisansını 2007 yılında bitirdim. Doktora eğitimimi ise Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü’nde Su Ürünleri Mühendisliği alanında tamamlayarak Doktor Unvanı aldım. Bir Geredeli denizci olarak 2010 yılından bugüne değin Türkiye’nin denizcilik eğitimine katkı sunabilmek için İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi’nde Öğretim Görevlisi ve Öğretim Üyesi olarak görev yaptım. Halen İstanbul Gelişim Üniversitesi’nde Demiz ve Liman İşletmeciliği Programında Dr. Öğretim Üyesi olarak görev yapmaktayım. Her daim Bolu ve Gerede’nin hizmetindeyim.
BENDEN SELAM OLSUN MEMLEKETİME
Hürmetlerimle;
Dr. Öğr. Üyesi Ramazan AÇIKGÖZ
Uzakyol Gemi Kaptanı
Çayören Güney Köyü
Gerede/Bolu
Kaynaklar:
1- EQUASIS(Electronic Quality Shipping Information System)
2- https://www.vesselfinder.com/
3- https://www.marinetraffic.com/en/ais/
4- http://www.aukevisser.nl/
5- http://www.turkgemileri.com/
6- https://www.balticshipping.com/
