Ticaret Bakanı Ömer Bolat, İMEAK Deniz Ticaret Odası’nın özel oturumlu meclis toplantısına katıldı.
Toplantıya İMEAK Deniz Ticaret Odası meclis üyeleri, bakan yardımcıları ve bürokratlar da katıldı.
Meclis toplantısının açılış konuşmasını Meclis Başkanı Başaran Bayrak yaptı. Bayrak, konuşmasında 15 temsilciliği ve Ankara’da bir irtibat bürosu olan Oda’nın tarihine ilişkin bilgiler verdi.
Meclis Başkanı Bayrak konuşmasında şunları söyledi:
“Biz denizciler geleceğimizi içinde yaşadığımız toplumun geleceğinden ayrı düşünmüyoruz. Müreffeh bir Türkiye için gayret sarf ediyor, geçmişimizden aldığımız güç ve geleceğe olan inancımızla denizciliğimizi dünyada hak ettiği seviyeye ulaştırmak için var gücümüzle uğraşıyoruz.
Cumhuriyetimizin 100. yılını kutladığımız 2023 yılını geride bırakırken yeni bir Türkiye vizyonuna adım attığımız, yeni bir ufka yürüdüğümüz bugünlerde devlet millet el ele vererek daha çok çalışarak ülkemizi daha aydınlık, istikrarlı ve huzurlu günlere ulaştıracağımıza inanıyoruz.”
Başaran Bayrak’ın ardından İMEAK DTO Başkanı Tamer Kıran söz aldı.
Kıran sözlerine hafta sonunda Pençe Kilit harekâtı bölgesinde şehit olan 12 asker için baş sağlığı dileyerek başladı. Kıran, “TSK’nın bu hainlere gereken cezayı misliyle vereceğinden şüphemiz yoktur” ifadelerini kullandı.
"Türkiye’nin dış ticaret yüklerinin yüzde 87’si deniz yoluyla taşınıyor"
Başkan Kıran, meclis toplantılarında denizcilik sektörünün Türkiye için neden vazgeçilmez olduğunu anlattığını söyleyerek, “Deniz taşımacılığı dünya ticaretinin can damarı, omurgasıdır. Deniz ticareti olmadan kıtalararası ticaret, hammaddelerin nakliyesi, uygun fiyatlı gıda ve mamul malların ithalatı ve ihracatı kesinlikle mümkün olamazdı. Dünya ticaretinin yaklaşık yüzde 85’i deniz taşımacılığı ile yapılırken Türkiye’nin dış ticaret yüklerinin yüzde 87’si deniz yoluyla taşınmaktadır” dedi.
Tamer Kıran’ın konuşması şöyle:
“2023’te global ticaretin 24 trilyon dolara, deniz yoluyla taşınan yük miktarının 12 milyar 300 milyon tona ulaşması beklenmekte. Denizcilik sektörü her yıl 2 milyar ton ham petrol, 1,5 milyar ton demir cevheri, 500 milyon ton tahıl, 1,8 milyar ton konteyner yükünü taşımaktadır. Deniz yolu taşımacılığını aksaması halinde yaratabileceği sıkıntıları pandemi sonrası ortaya çıkan konteyner krizi, Ever Green geminin Süveyş Kanalı’nda karaya oturması, Ukrayna-Rusya arasındaki savaş neticesiyle yaşanan tahıl krizi, son olarak Kızıldeniz’deki güvenlik sorunu nedeniyle birçok seferin askıya alınması ve Bab-ül Mendeb Boğazı’ndan geçiş rotasının devre dışı bırakılmasında gördük. Bunlar taşıma ve sigorta ücretlerinde artışa ve ekonomik kayıplara yol açarken deniz yolların açık bir şekilde idamesi ve kullanılmasını bir kez daha gözler önüne sermiştir.
"Türkiye, filo sıralamasında 12. sıraya yükseldi"
30 milyon dwt olan Türk sahipli taşımacılık filomuzu 50 milyon dwt çıkması hedefine ulaşmanın gururunu yaşıyoruz. Bugün itibariyle Türk denizciliğinin taşıma kapasitesi 5 milyon 300 bin dwt ile dünyanın en büyük filosunu kontrol eden filolar sıralamasında 12. sıraya yükselmiştir. Önümüzde alınacak uzun bir yol var.
Uluslar arası Denizcilik Örgütü’nün 2050’ye kadar gemilerden kaynaklanan sera gazı emisyonun azaltmayı hedefleyen stratejisi kabul edildi. Avrupa Birliği 1 Ocak 2024’ten itibaren denizcilik sektörünü emisyon sistemine dahil etme kararı aldı. Birçok ülke ve firma tarafından denizcilik sektöründeki yeşil dönüşümü desteklemek için yeni politikalar ve yatırımlar açıklandı. Ülkemiz tarafından da 2053 yılı net sıfır emisyona ulaşma hedef olarak açıklandı.
Yeni bir Türkiye yüzyılına başladığımız şu günlerde milli gelir içinde denizciliğin katkısını 2 katına çıkarmak, dünya denizciliğinden daha fazla pay almak, ülke olarak dünya denizciliğinde lider 10 ülke içinde yer almak, gemi inşası, filo yönetimi, liman hizmetleri gibi alanlarda teknolojik gelişmelere yatırım yapmak yeni hedeflerimiz olmalıdır. Bunun için denizcilik sektörünün desteklenip geliştirilmesi; deniz ticaret filomuzun rekabet gücünün artırılması gerekmektedir.
Bu zaman kadar pek çok zorlu süreçten geçtik, kamu özel sektör el ele vererek aşmasını bildik. Devlet millet el ele vererek yine bu sorunların üstesinden geleceğimize inanıyoruz.”
"Hepsinin üstesinden geleceğiz"
Tamer Kıran’ın ardından Ticaret Bakanı Ömer Bolat da bir konuşma yaptı.
Sözlerine Kuzey Irak’ta şehit olan askerler için baş sağlığı dileyerek başlayan Bakan Bolat, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarına ilişkin de “İsrail, dünya tarafından açıkça mahkum edilen bir konuma düştü” görüşünü paylaştı.
“İMEAK DTO, 11 bin üyesi, 110 meclis üyesiyle Türk denizciliğini dünyada önde gele seviyeye çıkartmak için var gücüyle çalışıyor” diyen Bakan Bolat konuşmasında Türkiye ekonomisine ilişkin veriler paylaştı.
Bolat, 11 ili etkileyen ve 51 bin yurttaşın hayatını kaybetmesine neden olan 6 Şubat depremleri için “2023 bütçesinin yüzde 45’ini oluşturan bir kamu maliyetiyle karşı karşıyayız. Hepsinin üstesinden geleceğiz” diye konuştu.
Bakan Bolat’ın konuşması şöyle:
“79 yılda reelde yüzde 4,8 büyümüşüz. 2002-2022 arasında ise yüzde 5,4 büyümüşüz. İyi gidiyoruz. 1.1 trilyon dolara ulaşıyoruz. İlk 9 ayda büyümemiz 4,7, üçüncü çeyrekte 5,9 büyüdük. Kişi aşına milli gelirimiz de 12 bin 500 doları aşacak. Son 13 çeyrektir büyümemiz kesintisiz devam etmektedir. Önümüzdeki yıl içinde büyüme tahminleri dünya ortalaması için yüzde 3’ün altında tahmin ediliyor.
Ağustostan itibaren ithalatımız her ay azalıyor. Dış ticaret açığımız her ay azalıyor. Hizmet ihracatımızda 2 yılda 40 milyar dolar artış oldu. Bunu taşımacılık sektörü, turizm, eğitim, sağlık hizmetleri, yazılım sektörüyle 100 milyar dolara ulaştık. Bu yıl 50 miyar dolar net katkı sağlayacağız hizmetler ticaretinde. Yaklaşık 50 milyar dolar turizmden, 40 milyar dolar taşımacılıktan gelecek.
Dünyadaki ticaretin yüzde 85’i deniz yoluyla sağlanıyor. 242 milyar dolar ihracatımızın yüzde 60’ını, ithalatımızın yüzde53’ünü deniz yoluyla taşıyoruz. İlk 11 ayda yüzde 56 deniz yoluyla taşınıyor.
"Dış ticaret hacminin yüzde 87’si tonaj olarak deniz yoluyla yapılıyor"
150 gross ton ve üzerinde bin 101 adet milli gemi siciline sahip 2 bin 102 gemimiz var. Limanlarımızda elleçlenen yük miktarı bu yılın 11 ayında 474 milyon ton olarak gerçekleşti. Bunlar olumlu rakamlar.
TÜİK verilerine göre Türkiye’nin dış ticaret hacminin yüzde 87’si tonaj olarak deniz yolu, yüzde 12 kara yolu, yüzde 0,7 demiryolu, yüzde 0,3’ü de hava yoluyla yapılıyor. Değer olarak ise yüzde 56’sı deniz yoluyla, yüzde 23’ü kara yolu, yüzde 10’u hava yolu, yüzde 1’i demir yolu ile yapılıyor. İhracatımızın yüzde 80’i deniz yolu yapılabiliyor. Deniz yoluyla en çok ihracat yaptığımız 3 ülke ABD, İtalya ve İspanya. En çok ithalat yaptığımız ülkeler de Rusya, ABD ve Kolombiya oluyor.
Kruvaziyer gemi ticareti de hızlandı. 2022’de 993 gemi gelirken 11 ayda 1167 gemi gelmiş ve 1,5 milyon yolcu limanlarımızda iniş yapmış.
2022’de 719 bin adet TIR ro-rolar ile taşınmış. Bu yıl 11 ayda 437 bin adet olarak gerçekleşmiş. Bakanlık olarak ana görevimiz ihracatı artırmak. Ülkemize mümkün olan en fazla dövizi kazandırmak. İthalatı etkin şekilde yönetmek.
Biz gemi ve yat sektöründeki ticareti de artırmak için çalışıyoruz. Gemi yat sektöründe faaliyet gösteren şirketlere tasarım desteği, verdiğimiz tek destek türüdür. Biz bütün desteğimizle arkanızdayız.
Lojistik maliyetlerinin azaltılması gündemimizde. 20 Nisan 2020’de çıkarılan bir kararla yurt dışı lojistik ağının desteklenmesi konusunda desteklerimiz var.
"Ukrayna limanlarındaki 12 gemi için çalışma devam ediyor"
Denizcilik sektöründe düzenlenen 16 fuar bakanlığımızın desteklediği fuarlar listesine alınmıştır.
Lojistik ve taşımacılık sektörümüze 2023’te 328 milyon olarak hibe desteği verdik. Rusya-Ukrayna savaşından dolayı mağduriyetler vardı. 21 gemimiz Ukrayna limanlarında mahsurdu. 9’u bu limanlardan çıkarıldı. 12 gemi için de Milli Savunma Bakanlığı nezdinde çalışmamız devam ediyor. Tahıl koridoru anlaşmasıyla bin 4 gemi Ukrayna limanlarından dünyaya tahıl taşımıştı. Bu gıda fiyatlarının düşürülmesi anlamında diplomatik bir başarıydı.
Orta Koridor Projesi ile Türkiye ile Çin arasında, Kafkaslar, Hazar Denizi, Türki cumhuriyetler ve Çin’e uzana büyük bir lojistik merkez projesi var. Burada Hazar ve Karadeniz’de deniz taşımacılığı artabilecek.”
Konuşmaların ardından soru cevap kısmına geçildi. Meclis üyeleri Bakan Bolat'a sektöre ilişkin sorularını yönelterek, taleplerini iletti.
Haber: Özlem Çoban/7DENİZ