İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri (İMEAK) Deniz Ticaret Odası (DTO) Başkanı Tamer Kıran NTV’de Noyan Doğan’ın sunduğu Bakış programına katılarak küresel deniz yolu taşımacılığı ve jeopolitik risklerin etkileri konularındaki sorulara yanıt verdi.
2024’ün denizyolu taşımacılığında verimli bir yıl olduğunu belirten Tamer Kıran, görüntünün son çeyrekte değişmeye başladığını ve negatif bir görünüm hâkim olduğunu söyledi.
2024 yılında dünyada denizyolu taşımacılığının önceki yıla göre yüzde 2.4 artışla 12 milyar 600 milyon ton olduğunu kaydeden Kıran, “Taşımacılık, denizcilikte önemli bir veri olan ton-mil bazında yüzde 6.2 büyüdü. Bu, 2014’ten beri en yüksek artıştı. Bunun gerekçesi Kızıldeniz. Bunu, rotaların uzamasıyla bir yükün bir gemide daha uzun süre kalması olarak yorumlayabiliriz” ifadelerini kullandı.
“Bütün segmentlerdeki artışa rağmen bilinmezlikler yavaşlamaya neden oldu”
Denizyolu taşımacılığında 2024’te tüm segmentlerde büyüme gerçekleştiğini dile getiren DTO Başkanı, “Kuru yük taşımacılığında yüzde 5.2 oldu, konteyner taşımacılığında yüzde 10’lara varan artış oldu. Konteyner taşımacılığı Kızıldeniz’deki saldırılarda hedef olan segmentti. Konteyner gemileri rotalarını Güney Afrika’dan çevirmekte kararlı davrandılar. Tankerlerde de büyüme söz konusuydu” dedi.
Tamer Kıran, bütün segmentlerde artış olmasına rağmen ABD seçimlerinin yapıldığı son çeyrekte ticari bariyer koyma hedefindeki Donald Trump’ın yeniden seçilmesinin getirdiği bilinmezliklerin yavaşlamaya neden olduğunu vurguladı. Kıran, Trump’ın yemin ederek göreve başlayacağı 20 Ocak tarihinden sonra uygulanacak politikaların taşımacılığa etkilerini göreceklerini söyledi.
Denizyolu taşımacılığının dünyadaki ekonomik aktiviteleri yansıttığının altını çizen DTO Başkanı, dünya denizcilik sektörünün şu anda ‘bekleyip görelim’ politikasını uyguladığını kaydetti.
“Filosunu bizden daha hızlı büyüten ülkeler var”
Türkiye’nin dünya denizyolu taşımacılığında payının yüzde 2,5 civarında olduğunu belirten Tamer Kıran, “Türk sahipli filomuz 11. sıraya geldi. Filosunu bizden daha hızlı büyüten ülkeler var. Özellikle de Çin. Yunanistan ile başa baş gidiyorlar. Deniz ticaret filomuzu büyütürsek payı artırabiliriz. Bu, daha çok yatırımcı ve daha çok destek unsuru ile olabilir” dedi.
Deniz taşımacılığının Yunanistan’da 2. Dünya Savaşı’ndan beri turizm ile birlikte en önemli ekonomik aktivite olduğunu ifade eden Kıran, Çin’in de taşımacılığı 90’ların ikinci yarısından beri de bir devlet politikası haline getirerek bugünlere gelindiğini söyledi. Kıran, “Çin denizlerde tam anlamıyla hâkimiyeti hedeflemiş bir ülke” diye konuştu.
İskenderun Körfezi ve Mersin uyarısı
Bölgedeki gelişmelerin dünyayı ve Türkiye'yi de etkilediğini dile getiren Kıran, “Etrafımızda olan biten her şey denizyolunu, limancılığı, gemi inşasını, deniz turizmini etkiliyor. Savaşlar olmasa mutlaka yolcu gemisi taşımacılığımız daha fazla olacaktır” dedi.
Rusya-Ukrayna savaşı ile İsrail'in Gazze saldırılarının sürdüğüne dikkati çeken Kıran, Suriye’de 61 yıllık Esad rejiminin yıkıldığını belirterek şöyle konuştu: “Orada yepyeni bir oluşum başlayacak. Bunun ne yöne gideceğini herkes kestirmeye çalışıyor. Bu bizim için de önemli. Suriye’nin Akdeniz’de çok iki önemli limanı var: Lazkiye ve Tartus. Şimdiye kadar aktif değillerdi. Ambargolar kalkmaya başladı. Revize modernizasyon yatırımları ile belki de bu iki liman Suriye’nin yeniden kalkınmasını sağlayabilir ve Irak’a transit koridor olabilir. Bunu da ülke olarak takip etmemiz lazım. İskenderun Körfezi’nden ve Mersin'den büyük yük hareketi var. Bu hareketin oralara kaymaması için, kayarsa da neler yapabiliriz diye dikkatli olmamız gerekir.”
“Yenikapı Mendireği’nin kontrol altında kullanımını sağlayacağız”
İstanbul Valiliği ile imzalanan protokol gereği Yenikapı Mendireği’ni artık İMEAK DTO işletecek. Tamer Kıran, Yenikapı Mendireği ile ilgili soruya da şu yanıtı verdi: “Orada amacı dışında bir kullanım şekli vardı. İstanbul Valiliği ile mendireğin kullanılması konusunda iş birliği protokolü yaptık. Barınma ve bağlama sorunları var. Üyelerimizin ihtiyaçları doğrultusunda bu alanın kontrol altında, kuralı kaidesi olacak şekilde kullanımını sağlayacağız. Üyelerimizden ihtiyacı olanları davet edeceğiz.”
7DENİZ
