İMEAK Deniz Ticaret Odası (DTO) Eylül ayı Meclis Toplantısı, yönetim kurulu üyeleri, şube başkanları ve meclis üyelerinin katılımıyla gerçekleşti.
Meclis Başkanı Başaran Bayrak başkanlığında yapılan toplantı ağustos ayı faaliyetlerinin video sunumu ile başladı. Toplantının açılış konuşmasını İMEAK DTO Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran yaptı.
Yaşanan sel felaketlerinde hayatlarını kaybeden vatandaşlara Allah’tan rahmet dileyerek konuşmasına başlayan Tamer Kıran, küresel ekonomik değerlendirmelerle devam etti.
Dünyanın ekonomik ve jeopolitik olarak çok hızlı değiştiği bir dönem yaşandığını belirten Kıran, değişimlerin takip edilmesine önemine işaret etti. Küresel ekonomide yavaşlamaya ilişkin verilerin gelmeye devam ettiğini ifade eden Kıran, uzun bir aradan sonra, ABD ekonomisinde istihdam verilerinde izlenen yavaşlamanın FED’in faiz arttırımlarında sona geldiği beklentisini güçlendirdiğini ve verilerin hala hedeflerin üzerinde olmasının faizlerin uzunca bir süre yüksek seyredeceği beklentisini yarattığını kaydederek, “Bu çerçevede, emtia fiyatlarının baskı altında kalmaya devam edeceği ve FED faiz artırımlarında tam durma sinyali gelene kadar ABD dolarının gücünü koruyacağını öngörüyoruz” dedi.
Türkiye en hızlı büyüyen 4. ülke oldu
Türkiye ekonomisine ilişkin değerlendirmelerle devam eden Kıran, “2. Çeyrek büyümesi yüzde 3.8 olarak yine beklentilerin üzerinde geldi. Ekonomimiz büyümesini kesintisiz sürdürmeye devam ediyor. Son gelen verilerle beraber geçmiş dört çeyreklik üretim değerimiz 1 trilyon 22 milyar USD değerine yükseldi. Kişi başına gelirimiz de yaklaşık 11.400 dolar seviyelerine yaklaştı. G-20 ülkeleri arasında ikinci çeyrek büyüme rakamlarına bakıldığında Çin, Endonezya ve Rusya’nın arkasından en hızlı büyüyen 4. ülke olduk. İç talebin canlılığını korumasının, enflasyon ve cari açık üzerinde baskı oluşturmaya devam ettiğinden hem enflasyon ile mücadeleyi güçlendirmek hem de dış açığı bastırma çerçevesinde Merkez Bankası’nın para politikasını sıkılaştırmaya devam ettiğini ve Ağustos ayında güçlü bir adım atarak politika faizini 750 baz puan artışla yüzde 25 seviyesine getirdi” diye konuştu.
Orta Vadeli Program
Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan tarafından açıklanan Orta Vadeli Program’a ilişkin devam eden Kıran, “2024-2026 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program’ın çok ciddiyetle hazırlanmış, gerçekçi bir program olduğunu ve iş dünyasının hassasiyetlerinin dikkate alındığını gördük. Programda, yapısal reformlara yönelik 7 alanın belirlenmesini ve tarihsel hedefler konulmasını olumlu buluyoruz. 7 öncelikli yapısal alan olan ‘Büyüme ve Ticaret, Beşeri Sermaye ve İstihdam, Fiyat İstikrarı, Kamu Maliyesi, Afet Yönetimi, Yeşil ve Dijital Dönüşüm, İş ve Yatırım Ortamı’ ile ilgili ciddi bir vizyonun belirlenmesini ve yapısal reformların ayrı bir bölüm olarak plana girmesini çok değerli bulduk. Deprem yaralarının sarılması, enflasyon ile mücadele, ihracat ile büyüme ve sosyal adaletin ve refahın güçlendirilmesini amaçlayan Orta Vadeli Programın, ülkemiz, milletimiz ve ekonomimiz için hayırlara vesile olmasını diliyorum. Programın, sabırlı ve kararlı politikalarla uygulanmasının öngörülen süreçlerde müspet sonuçlar getireceğine yürekten inanıyorum.”
Küresel deniz ticareti yüzde 2.3 büyüdü
Küresel denizcilik piyasaları ile devam Kıran, Çin’den gelen talebin desteği ile küresel deniz ticaretinin 2023’ün Ocak-Temmuz döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 3 artış gösterdiğini dile getiren Kıran, şöyle devam etti: “Kuru yük taşımacılığı Ocak – Temmuz döneminde yüzde 4,5, ham petrol yüzde 4.4 artış gösterirken, konteyner taşımacılığında yüzde 3.9 ve kimyasal taşımacılıkta yüzde 0.4 azalma görüldü. Küresel ekonomik eğilimlerdeki belirsizlik devam etse de küresel deniz ticareti 2023 yılında yıllık yüzde 2.3 büyüyerek 12.3 milyar tona ulaşacağı tahmin edilirken, ton mil bazında değişimin Rusya – Ukrayna savaşının ardından değişen ticaret şekilleriyle desteklenerek yüzde 3.9 ile bir artış göstereceği tahmin ediliyor.”
Piri Reis Üniversitesi yoğun ilgi gördü
Konuşmasına Piri Reis Üniversitesi ile devam eden Kıran, şunları söyledi: “DTO’nun göz bebeği Piri Reis Üniversitesi öğrenciler tarafından çok büyük ilgi görerek çok önemli bir başarıya imza attı. Üniversitemize yerleşmeye hak kazanan 1557 öğrenciden 1.454’ü kaydını yaptırarak akademik öğrenim hayatına ilk adımı attılar. Böylece yerleştirme üzerinden kayıtlanma oranı yüzde 93,5 seviyesinde gerçekleşmiş oldu. Ek kontenjan imkânı, Dikey Geçiş Sınavı (DGS), yatay geçişler ve lisansüstü kayıtlarından sonra bu sene kayıt yaptıran öğrenci sayısı daha da yükselecektir. Üniversitemizi tercih eden öğrencilere, yeni eğitim yuvanıza hoş geldiniz diyor, hepsine başarılar diliyorum.”
Tamer Kıran, DTO’da hizmet aracı olarak kullanılmak üzere satın alınan ilk yerli ve milli araba olan TOGG’u Ağustos ayında teslim aldıklarını kaydetti.
Kıran’ın ardından Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, “Türkiye ve Dünya Ekonomisi: Göstergeler ve Gelişmeler” konulu sunum yaptı.
Dünya ekonomisinde yavaşlama olacak
Yıl sonunda 105 trilyon dolarlık üretimi olan bir dünya ekonomisi beklendiği söyleyerek sunumuna başlayan Aslanoğlu, bunun 26 trilyon dolarının Amerikan ve yaklaşık 20 trilyon dolarlık payı olan Çin’in geldiğini söyleyerek, “5 – 10 yıl içinde bu tabloda Çin Amerika’yı geçecek. Satın alma gücü paritesine göre geçmiş durumda. Çin daha fazla alım gücüne sahip. Türkiye ise 1 trilyon dolarda. 200 kadar ülkenin olduğu dünyada büyük ülkelerden birisi olarak yerimizi koruyoruz. Hindistan hızla yükselen ülkelerden biri. Dünyada, Çin, Hindistan gibi ülkelerin payı gittikçe artıyor. Ama bir taraftan da dünyadaki dev firmalara baktığımızda bu markaların neredeyse yarısı Amerikan markası. Ve bunların çoğu teknoloji firmaları. Yani Amerikan ekonomisi toplam gücünden daha fazla firmayla dünya ekonomisinde ağırlığını koruyor. Küresel ekonomi yavaşlamaya devam ediyor. Manşet enflasyon düşüyor ama enerji ve gıda hariç çekirdek dediğimiz enflasyon dünyada daha yavaş düşüyor. Ve belli yerlerde takılıyor. Bu da merkez bankalarının faiz artırımından ziyade yüksek faizlerde uzunca süre kalma ihtimalini yüksek tutuyor. Dünya resesyona girecek yada girmeyecek ama bir yavaşlama çok net bir şekilde karşımıza çıkıyor” dedi.
Hissedilen enflasyon 90 civarında
Türkiye’de makro görünümde üçüncü çeyrek rakamlarında büyümede bir yavaşlama eğilimi olduğuna işaret ederek sunumuna devam eden Aslanoğlu, şöyle devam etti:“Enflasyonda ciddi yukarı gitme eğilimi var. Para politikasında Ağustos ayında güçlü bir adım atıldı. Merkez Bankasının daha fazla devam edeceği gibi bir beklenti oluştu. Türkiye ekonomisi ikinci çeyrekte 3.8 büyüdü. Sanayi üretimi eksilerde ama ekonomi 3.8’de. Hizmetlerin katkısı çok yüksek. İç talebin katkısı oldukça yüksek. Sanayi ekside. Dünyadaki yavaşlamanın etkisinden tam kurtulamadı. Tarım ikinci çeyrekte havalar iyi olmasına rağmen beklenenden düşük bir performans gösterdi. Hizmetler güçlü görünüyor. Son birkaç yıldır Türkiye ekonomisinin büyümesinde iç talep çok güçlü. İthalat artıyor. Bu da iç talebin bir yansıması. Sanayi üretimi eksilere geçti. Geçmiş dönem iç taleple büyüdük. Bundan sonra bunu tersine çevirmeye çalışıyoruz. Böyle bir süreç tasarlanıyor Orta Vadeli Programda… Enflasyon hızla yukarı gidiyor. 58’lere geldik. Burada vatandaş olarak hissettiğimiz enflasyon manşet 58 ama alt kategorilerde işlenmemiş gıda 93, meyve-sebze 105, kiralar yüzde 87, lokanta ve oteller 89, bütün bunların ortalaması 94 ediyor. Vatandaş olarak hissettiğimiz enflasyon 90 civarında.”
Aslanoğlu’nun sunumunun ardından Semih Dinçel, navlun piyasalarıyla ilgili bir sunum yaptı.
Toplantı, TOBB Genç Girişimciler Kurulu’na ilişkin DTO Yönetim Kurulu üyesi Serdar Akdemir’in sunumuyla devam etti.
Toplantı, meclis üyelerinin konuşmalarıyla devam etti.
7DENİZ - ÖZEL