Son haftalarda gerçekleşen saldırılar küresel ticaret ve ekonomi için kritik bir noktayı riske ediyor. Kızıldeniz küresel ticaretin %12'sine, Asya'nın Avrupa ile ticaretinin %40'ına ve küresel konteyner trafiğinin %30'una ev sahipliği yapıyor. Kızıldeniz, küresel deniz ticareti için kritik bir tıkanma noktası ve istikrarsızlığı denizcilik şirketleri, uluslararası ticaret akışları ve küresel tedarik zincirleri için önemli riskler oluşturuyor. Boston Consulting Group (BCG), durumun önümüzdeki aylarda nasıl gelişeceğini anlamak amacıyla, Filistin'de yaşanan çatışmalara dayalı olarak dört senaryo oluşturdu ve bu senaryolar Kızıldeniz Krizinde Konteyner Taşımacılığına Yönelik Senaryolar başlıklı beyaz kitapta özetlendi.

BCG'nin Seyahat, Taşımacılık ve Altyapı bölümünden sorumlu genel müdürü ve ortağı Gabriele Ferri, "Pandemi ve Ukrayna'daki çatışma nedeniyle yaşanan önceki krizlerin ardından Kızıldeniz'de devam eden jeopolitik gerilimler, uluslararası denizcilik sektöründe istikrarın artık kural değil istisna olduğunun altını çizdi" dedi. Ferri, "Bununla birlikte, mevcut zorluklar, türbülansın norm olduğu bir ortamda esnek stratejileri radikal bir şekilde yeniden düşünmek ve kuruluş içinde daha fazla esneklik ve uygulama hızına izin veren bir kültür ve süreçler geliştirmek için benzeri görülmemiş bir fırsatı temsil ediyor" diye konuştu.

Ticaret ve küresel ekonomi üzerindeki nedenler ve sonuçlar

Saldırıların %1,3 oranında azalan küresel ticaret üzerinde büyük etkileri oldu ve bu durum uluslararası ticaret akışlarını ve tedarik zincirlerini ciddi şekilde etkiledi. Buna ek olarak, ocak ve şubat ayları arasında Asya-Avrupa rotasındaki konteyner gemilerinin %90'ı, özellikle de büyük konteyner gemileri Ümit Burnu'na yönlendirildi ve bu değişiklik bu ticaret rotasındaki konteyner sayısında %30'luk bir artışa neden oldu. Bir başka sonuç da transit süreleriyle ilgili. Artık Asya-Kuzey Avrupa rotaları yaklaşık 10 gün, Akdeniz'e giren rotalar ise 15-20 gün daha uzadı.

Bu etkiler her şeyden önce, ocak ayında kriz öncesi seviyelerin üç katına ulaşan ve şu anda düşmekle birlikte henüz savaş öncesi seviyelere ulaşamayan yüksek navlunda kendini gösteriyor.

Dört gelecek senaryosu

Hızlı Çözüm: İyimser bir senaryo olup düşmanlıkların hızlı bir şekilde sona ereceğini ve nakliye rotaları ile küresel ticaret üzerinde uzun vadeli etkilerin asgari düzeyde olacağını öngörüyor. Etkili diplomatik müdahaleler ve saldırıların derhal durdurularak Bab el-Mandeb Boğazı'ndan güvenli geçişin yeniden sağlanacağını varsayıyor.

Yönetilen Tırmanma: Bölgesel gerginliklerin kontrollü bir şekilde tırmanmasını, ancak tam gelişmiş bir krizi önleyen etkili uluslararası ve bölgesel tepkiler verilmesini sağlar. Nakliye şirketleri rotalarını değiştirerek ve güvenlik önlemlerini artırarak uyum sağlayabilir, bu da nakliye maliyetlerinin artmasına ve teslimat sürelerinin uzamasına yol açar ancak ticaretin tamamen durmasını önler.

Uzun Süreli Çatışma: Sürekli düşmanlıkların Bab el-Mandeb Boğazı'nda uzun süreli aksamalara yol açtığı ve nakliye rotalarında kalıcı bir değişikliğe zorladığı bir senaryo. Bu durum nakliye sürelerini ve maliyetlerini önemli ölçüde etkiler, küresel ticaret modellerini yeniden şekillendirir ve özellikle Avrupa-Asya ticaret akışları üzerinde olumsuz etkiler yaratır.

Bölgesel Savaş: En ciddi senaryo, sadece Kızıldeniz'i değil, daha genel olarak uluslararası istikrar ve güvenliği de büyük ölçüde etkileyen büyük ölçekli bir bölgesel çatışmayı içeriyor. Afrika çevresindeki rotaların büyük ölçüde sapması, nakliye maliyetlerinin hızla artması ve küresel tedarik zincirlerinde ciddi zorlanmalarla birlikte küresel deniz taşımacılığı üzerindeki etkileri oldukça derin olacaktır.

Her senaryo için stratejik yanıtlar

Kriz bu yılın ilk çeyreğinden sonra da devam ederse, nakliye şirketleri acil kararlarla karşı karşıya kalacak. Daha yüksek navlun ile daha uzun rotalar nedeniyle daha yüksek maliyetleri ve müşterilerin aynı talep hacimlerini sürdürmek istememe olasılığını dengelemek zorundalar.

Sektör, son 14 yıldır ton-mil artışında en iyi yılını yaşıyor Sektör, son 14 yıldır ton-mil artışında en iyi yılını yaşıyor

Krizin mart ayından sonra da devam edeceği tahmin edilen 2. ve 4. senaryolarda model, denizcilik şirketlerinin Ümit Burnu kaçırma olayının etkisinin ancak yarısını yüzde 25 ila 30 daha fazla kapasite (teu mil/hafta olarak ölçülür) kullanarak ve kriz öncesi seviyeleri potansiyel olarak üçe hatta beşe katlayabilecek navlun oranlarıyla telafi edebileceklerini tahmin ediyor. Bunu gemi ekleyerek, kademelendirerek veya kiralayarak ya da kendi gemilerinin hızını artırarak sağlayabilirler.

Kargo sahipleri daha uzun teslimat sürelerini kabul edebilirler, ancak daha gerçekçi olmak gerekirse taleplerini azaltma veya alternatif taşımacılık bulma eğiliminde olacaklardır. Gerçekten de, uzun süreli bir kriz tarifeleri artıracak ve özellikle yüksek değerli, düşük hacimli malları olan müşterilerin karlılığına zarar verebilir. Bu nedenle şirketlerin müşterilerine alternatif seçenekler sunmak için daha geniş bir ürün yelpazesi geliştirmeleri gerekecek. Örnek olarak Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Ekonomik Koridoru (Imec) veya Irak'taki Umm Qasr üzerinden Avrupa'ya giden rotalar verilebilir.

Krizin 2025 yılına kadar devam etmesi halinde (senaryo 3), yük sahipleri üretim akışlarını yeniden düzenlemek ve üretim ağlarının yanı sıra tedarik zincirlerini de değiştirmek zorunda kalacaklardır. Ayrıca marjları korumak için mümkün olan yerlerde fiyatları artırabilirler, ancak bu daha düşük hacimlere yol açabilir.

Tüm bölgenin nakliye için güvensiz hale geldiği 4. senaryoda Imec ve Umm Qasr seçenekleri devre dışı kalacak ve şirketler yaratıcı olmak zorunda kalacaktır. Birçok yük sahibi Ümit Burnu rotasından vazgeçebilir ancak diğerleri yatırım yoluyla geliştirilebilecek daha hızlı ve daha ucuz rotalar arayacaktır.

Kriz, sektörde stratejik bir yeniden değerlendirmeye yol açarak daha hazırlıklı olma, esneklik ve rotaların ve operasyonların çeşitlendirilmesi ihtiyacını ortaya çıkardı. Dolayısıyla analiz, şirketlerin operasyonel esnekliği artırmak, güvenlik önlemlerini geliştirmek ve deniz ticaret yollarını korumak için diplomatik çabalara katılmak da dahil olmak üzere jeopolitik istikrarsızlığın 'yeni normaline' uyum sağlama ihtiyacını ortaya koyuyor.

Kaynak: www.shipmag.it