Arnavutluk'un Dıraç (Durres) Limanı açıklarında bekletilen Türkiye bandıralı Moliva gemisinin yüzlerce ton zehirli sanayi atığı taşıdığı iddia edildi. AFP'nin haberine göre, Arnavutluk'taki Elbasan çelik fabrikasından çıkan atığı önce Tayland'a götüren gemi, Tayland'ın kabul etmemesi üzerine İspanya, Portekiz, İtalya ve Türkiye'ye uğrayarak Arnavutluk'a geri döndü. Geminin şu an Arnavutluk'un en büyük limanı Dıraç'ın bir kilometre açığında bulunduğu bildirildi.
Arnavutluk gümrük belgeleri, temmuz ayı başında Tayland'a gitmek üzere Arnavutluk'tan ayrılan gemide, ihracatı yasak olmayan "demir oksit" gibi sanayi atıkları bulunduğuna işaret ediyordu. Ancak gelişmekte olan ülkelere zehirli atık ihracatına karşı mücadele eden sivil toplum kuruluşu Basel Eylem Ağı'nın (BAN) direktörü Jim Puckett, gemide zehirli atık yüklü yaklaşık 100 konteyner bulunduğuna dair kendilerine ihbar geldiğini belirtti.
Savcılık ve STK'lar limanda bekliyor
Söz konusu atığın tehlikeli atıklar grubundaki elektrik ark fırını baca tozu (EAFD) olduğunun kendilerine iletildiğini kaydeden Puckett, Dıraç Limanı'nda gemiyi beklediklerini söyledi. EAFD'lerin katı kurallar ve koşullar altında depolanarak nakledilmesi gerekiyor.
Yasaklı mal kaçakçılığı suçundan soruşturma başlatan Dıraç Savcılığı, gemi limana yanaştıktan sonra taşınan yükten numuneler alarak incelemeye gönderecek. Avrupa Komisyonu çatısı altında faaliyet gösteren Avrupa Yolsuzlukla Mücadele Ofisi (OLAF) ile iş birliği içinde çalışan Dıraç Savcılığı, pazar günü limana varır varmaz konteynerlere el konulması emri çıkarmıştı.
Servet Yardımcı: Tamamen kiracının sorumluluğunda
Geminin ait olduğu MOLEY Denizcilik ve Taşımacılık Ticaret Anonim Şirketi'nin Yönetim Kurulu üyesi Servet Yardımcı, DW Türkçe'ye yaptığı açıklamada, Moliva'nın kirada olduğunu belirtirken "Bizim yönetimimizde değil. Kiraya verilmiş durumda. Tamamen kiracının, yani konteyner firmasının sorumluluğundadır. Yükle bizim alakamız yok. Gemiyi konteyner firması çalıştırıyor" dedi.
Bir dönem Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) Başkanı olarak da görev yapan ve hâlen UEFA Yönetim Kurulu üyesi olan Yardımcı, "Konteyner firmaları bu gemileri yükletir. O gemilerin bütün seferlerini takip eden, yüklerini bulan konteyner ticareti yapan firmalardır. Biz sadece gemiyi kiraya veririz" diye ekledi.
Arnavutluk hükümetine 'bağımsız soruşturma' çağrısı
Sivil toplum kuruluşu BAN, geçen hafta konuyla ilgili olarak Arnavut hükümetini bağımsız bir soruşturma yürütmeye çağırmıştı. BAN direktörü Jim Puckett, Arnavutluk Turizm ve Çevre Bakanlığına hitaben kaleme aldığı açık mektupta, yetkilileri "konteynerlerdeki yükü hızlı ve şeffaf bir şekilde" incelemeye çağırmış, numune alma ve numunelerin bağımsız bir laboratuvara gönderilmesi sürecinde bizzat yer almayı teklif etmişti.
"Şüpheli atıktan numune alınması ve diğer işlemlere ilişkin sürecin iyi ve uygun bir şekilde yürütülmemesinin komplo teorilerini ve şeffaflığa yönelik şüpheleri artırmasından endişe ediyoruz" diyen Puckett, Arnavut hükümetinin konuyla ilgili haftalardır tamamen sessiz kaldığını belirtti.
Batılı ülkelerden zehirli sanayi atığının gelişmekte olan ülkelere nakli, hacmi yılda 44 milyar ila 70 milyar euro olarak tahmin edilen küresel bir iş alanı hâline gelmiş durumda.
