ABD, Venezuela Devlet Başkanı Maduro'yu halkın siyasi değişim taleplerine yanıt vermemekle suçlayarak, Maduro hükümetini zor durumda bırakabilmek adına Venezuela ekonomisinin 'can damarı' petrol endüstrisine yaptırım uygulama kararı aldı.
Bu adımla birlikte Caracas yönetimi bir anda en büyük petrol alıcısını kaybetmiş oldu. Peki şimdi Venezuela'nın petrolünü kim satın alıyor? Oluşan boşluğu hangi ülkeler doldurdu?
ABD, Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro üzerindeki baskıyı arttırmak adına Venezuela’nın petrol endüstrisine geçen yılın sonundan bu yana ağır yaptırımlar uyguluyor. Venezuela'nın ekonomisine ihraç gelirlerinin neredeyse tamamını oluşturan petrol hakim. Ülkenin en büyük müşterisi ise yaptırımlara kadar ABD'ydi. ABD'yi Hindistan ve Çin takip ediyordu. Küresel petrol fiyatlarındaki düşüşle birlikte petrol gelirlerine bağımlı Venezuela ekonomisi de ağır bir krize girdi.
Yaptırımlar neler?
Yaptırımlar Venezuela'nın devlete ait petrol şirketi PDVSA ile PDVSA'nın ABD'deki iştiraklerini kapsıyor. Şirketin ABD'deki varlıkları dondurulmuş durumda. Yaptırımlar ABD merkezli şirketlerin Venezuela petrolü ithal etmesini yasaklamıyor. Ancak ödemelerin Venezuela devlet şirketinin ulaşamayacağı bir hesaba yapılması talep ediliyor. Yaptırımlar ayrıca petrolün işlenmesinde kullanılan kimyasallara erişimi de etkiledi. Venezuela'nın ham petrolü, toprağın altından çıktıktan sonra borulardan kayamayacak kadar koyu. Petrolün seyreltilmesi için gazyağı gibi kimyasallar gerekiyor. Yaptırımlar ABD şirketlerinin bu tür kimyasalları ihraç etmesini de yasaklıyor.
Council on Foreign Relations düşünce kuruluşunda Latin Amerika çalışmalarında uzman Shannon O'Neil bu kimyasalların son yıllarda ABD'den gittiğini söyledi. Şimdi bu boşluğu Rus şirketi Rosneft dolduruyor.
Venezuela'nın petrol ihracatı pazarları sadece bir birkaç ayda nasıl değişti?
(bin varil/gün)
Veneuzela'nın petrolü şimdi nereye gidiyor?
Emtia piyasasını takip eden Kpler şirketi Venezuela açıklarında 10 milyon varil petrolün tankerler içinde beklediğini açıkladı. ABD'ye gitmesi planlanan bu tankerler yaptırımlara takıldı. Venezuela hükümeti petrol için yeni alıcılar bulmak istiyor ve Hindistan'a nakliyatını ikiye katlamayı hedefliyor.
Kpler'den ham petrol analisti Samah Ahmed son yıllarda Hindistan'a ihracatta artış olsa da bunun kayda değer düzeyde olmadığını söyledi. Venezuela'nın toplam üretiminde genel bir düşüş yaşandığı için Çin'e ihracat da cesaret verici düzeyde değil. Venezuela'nın tankerleri uzun mesafe yolculuklar için donanımlı değil bu yüzden Asya'daki pazarlara daha fazla petol satmak nakliyat masraflarını artıracak. Rystad Energy şirketinden Paola Rodriguez-Masiu Hindistan'a ihracatın "Ortadoğu'daki petrol kalitesiyle yarışma konusunda pek de önemsenmeyebileceğini" söylüyor. Ancak Venezuela'da bulunan ham petrol için mutlaka talep bulunuyor.
İran petrolüne yönelik yaptırımlar, Kanada, Meksika ve OPEC ülkelerindeki düşük üretim nedeniyle küresel bir sıkıntı var. ABD'li ihracatçılar dizel ve jet yakıtı için kullanılan ham petrol için başka tedarikçiler bulmak zorunda. Rodriguez-Masiu "Venezuela krizi ham petrolü ABD için daha pahalı hale getirdi" diyor. Ancak giderek derinleşen ekonomik ve siyasi kriz içinde yeni pazarlar bulmak isteyen Venezuela'ya bu da yardım etmiyor. Yaptırımlar ülkeyi ağır biçimde vurmayı sürdürüyor.