Stockholm Uluslararası Barış Araştırma Kurumu’nun (SIPRI) yayınlanan yeni verilerine göre, 2000 yıllarının başlarından beri sürekli olarak yükseliş trendi içinde olan büyük silahların uluslararası taşınmasındaki hacmi 2013 ile 2017 yılları arasında 2008 ile 2012 arasındaki yıllara göre yüzde 10 arttı. Silah akışının 2008-12 ve 2013-17 yılları arasında Asya, Okyanusya ve Orta Doğu’ya doğru artış gösterirken, Afrika, Güney ve Kuzey Amerika ve Avrupa rotalarında azalış gösterdi. En büyük 5 ihracatçı olan Amerika, Rusya, Fransa, Almanya ve Çin 2013 ve 2017 yılları arasında silah ihracatının yüzde 70’ini gerçekleştirdi. Arazi sistemlerinin büyük bir kısmı olan tanklar ve birçok gemi ticari tonaj olarak taşındı. SIPRI Silah ve Askeri Harcama Programı ile ilgili kıdemli araştırmacı Siemon Wezeman, denizaltılar ve hatta uzak yol askeri gemileri kendi güçleriyle seyir yapmadıklarını söyledi. Ayrıca “Hafif zırhlı araçların bazen havayoluyla taşınıyor, ama büyük sevkiyatları Ro-Ro gemileriyle yapmak daha yaygındır. Bu durum mühimmatın taşınmasıyla aynıdır. Hava yoluyla taşımak çok nadirdir. Gemilerle ile taşımak çok daha ucuz ve daha güvenlidir” diye ekledi. Silah İhracatı: ABD’nin liderliği devam ediyor. 2013-17 döneminde önceki beş yıla göre yüzde 25 oranında artış gösteren ABD, toplam silah ihracatının yüzde 34’ünü oluştururken, bu oran ikinci en büyük silah ihracatçısı olan Rusya’dan yüzde 58 daha yüksek. ABD 2013-17 yılları arasında 98 devlete büyük silahların tedarikini yaparken, Orta Doğu’nun yüzde 49’u ABD’den silah almaktadır. Obama yönetimi sırasında imzalanan anlaşmalara dayanarak, ABD’nin silah sevkiyatları 2013 -17 yılları arasında 1990’ların sonundan beri en yüksek seviyesine ulaştığını söyleyen SIPRI Silah ve Askeri Harcama Programı Müdürü Dr. Aude Fleurant “2017 yılında imzalanan bu anlaşmalar ve diğer önemli sözleşmeler, ABD’nin önümüzdeki yıllarda da en büyük silah ihracatçısı olarak kalacak.” diye devam etti. Rusya tarafından ihraç edilen silahlar yüzde 7,1 azalırken, üçüncü en büyük silah ihracatçısı olan Fransa silah ihracatını yüzde 27 artırdı. Dördüncü olan Almanya ise Orta Doğuya olan silah ihracatını yüzde 109 artırdı. Silahlarının büyük alıcısı Pakistan olan Çin en büyük beşinci silah ihraç eden ülkedir. Ayrıca Çin’in, Cezayir ve Bangladeş olan silah ihracatında da büyük artışlar oldu. Orta Doğu: Silah ithalatı ikiye katlandı Orta Doğu’daki çoğu devlet 2013-17’de şiddetli çatışmalara doğrudan karışmıştı. Bölgedeki devletlerin silah ithalatı 2008-12 ve 2013-17 yılları arasında yüzde 103 oranında arttı ve Orta Doğu 2013-17ʹdeki küresel silah ithalatının yüzde 32ʹsini oluşturuyordu. Orta Doğuʹdaki yaygın şiddet çatışması ve insan hakları ile ilgili kaygılar Batı Avrupa ve Kuzey Amerikaʹda silah satışlarını kısıtlamaya yönelik politik tartışmalara yol açtığını söyleyen Wezemen “Ancak ABD ve Avrupa ülkeleri, bölgedeki başlıca silah ihracatçıları olmaya devam ediyor ve Suudi Arabistan tarafından ithal edilen silahların yüzde 98ʹinden fazlasını sağlıyor.” diye devam etti. 2013-17’de Suudi Arabistan yüzde 225’lik bir silah ithalatı artışıyla Hindistan’dan sonra en büyük ikinci en büyük silah ithal eden ülkeydi. Üçüncü büyük ithalatçı olan Mısırʹın silah ithalatı yüzde 215 oranında arttı. Birleşik Arap Emirlikleri dördüncü en büyük ithalatçı iken, Katar (20. en büyük silah ithalatçısı) silah ithalatını artırdı ve bu dönemde birkaç önemli anlaşma imzaladı. Bölgesel gerilimler Hindistan’ın büyüyen silah ithalatını tetikliyor Hindistan, 2013-17’de büyük silahların ithalatçısıydı ve küresel toplamın yüzde 12’sini oluşturuyordu. İthalatının yüzde 62’sini Rusya’dan yapan Hindistan, silah ithalatını yüzde 24 oranında artırdı. Ancak ABD’den ithal edilen silahların oranı yüzde 557 oranında arttı buda ABD’yi Hindistan’ın ikinci en büyük silah tedarikçisi yapıyor. Hindistan ile devam eden gerginliklerine ve devam eden iç çatışmalara rağmen, Pakistanʹın silah ithalatı yüzde 36 azaldı. Pakistan, küresel silah ithalatının yüzde 2,8ʹini oluşturuyor. Bir tarafta Hindistan, bir tarafta da Pakistan ve Çin arasındaki gerginlikler, Hindistan’ın kendi başına üretemeyeceği büyük silahlara olan talebini artırdığını söyleyen Wezeman “Çin, aksine, kendi silahlarını üretme konusunda giderek daha fazla yetenekli hale geliyor ve Pakistan, Bangladeş ve Myanmar ile ilişkilerini silah kaynakları ile güçlendirmeye devam ediyor.” diye ekledi. Çin’in silah ithalatı 2008–12 ile 2013–17 arasında yüzde 19 düştü. Buna rağmen, 2013-17ʹde dünyanın en büyük beşinci silah ithalatçısıydı. Söz konusu silah ticareti olduğunda, Wezeman, gemilerin büyük kargo ambarlarında silah kaçırmanın kolay olduğunu söylüyor. Kaynak: Maritime Executive 7DENİZ (ÖZEL)- Çeviri Haberi:Selim Çakmaz