Borealis Tanker’in Kurucu Ortakları Fatih Meteoğlu ve Kutay Somaklı ile bir araya geldik. Borealis Tanker’in kuruluşu, sektördeki konumu ve hizmet ilkelerini konuşarak başladığımız sohbetimizde tanker piyasalarını da değerlendirdik önümüzdeki süreçte piyasanın nasıl olacağını da ele aldık. Hizmet verdikleri armatörlere piyasanın üzerinde rakamlar sunduklarını söyleyen Meteoğlu, “Bunu meslek sırrı olarak görebilirsiniz ancak bunu yapabilmek sadece bu sırrı bilmekle olmuyor. İşin arka tarafında ciddi çalışmalar var. Hem tecrübe hem teknoloji kullandığımız ciddi yazılımlar mevcut. İşin içinde mühendislik, matematik ve bununla beraber samimiyet de söz konusu” diyor.
Borealis Tanker’in sektördeki konumundan söz eden Kutay Somaklı, “Tecrübelerimiz doğrultusunda piyasayı çok iyi tanıyan ve gelişime açık bir ekibiz. Verdiğimiz hizmetten memnun kalan müşterilerimiz yeni müşterileri getiriyor. Bu da bizi çok mutlu ediyor. Kaliteden ödün vermeden butik iş yapıyoruz. Çok gelişip kontrolü kaybetmeden, geminin kiralanmasından operasyonuna kadar bilfiil olayların içindeyiz ve tüm süreci takip ediyoruz. Tabii ki bunun armatör tarafındaki yansıması da olumlu. Sorun yaşamadan gemisi işletilen armatör esasen bizim en iyi reklamımız oluyor. Bu bizim için çok memnuniyet verici bir durum. Bizim filomuza katılmak isteyen gemiler her zaman var. Piyasada bizi bilen arkadaşlar sağ olsunlar yönlendiriyorlar ama biz butik hizmet vererek devam etmeyi tercih ediyoruz” ifadesinde bulundu.
Fatih Meteoğlu - Rahul Gopi - Kutay Somaklı
Armatörlere gelir farkı yaratıyoruz
Fatih Meteoğlu da “Hizmet verdiğimiz armatörlerimize piyasanın üzerinde rakamlar sunuyoruz. Bunu meslek sırrı olarak görebilirsiniz ancak bunu yapabilmek sadece bu sırrı bilmekle olmuyor. İşin arka tarafında ciddi çalışmalar var. Hem tecrübe hem teknoloji kullandığımız ciddi yazılımlar mevcut. Bunlarla yaptığımız analizler bulunuyor. Üstüne piyasa takibi söz konusu. Sadece kendimizin ne yaptığıyla değil rakiplerimizin ve piyasada olan diğer yüklerin ne olduğuyla alakalı ciddi analizler günlük bazda yapılıyor. Kendi içimizde değerlendiriliyor ve ona göre strateji belirleniyor. İşin içinde mühendislik, matematik ve bununla beraber samimiyet var” dedi.
Firmalar insanlarla büyür
Firmalar insanla büyüyebilir diyen Meteoğlu, “Biz işe üç kişi başladık. Kendimize büyüme hedefi koyduğumuzda önce insana yatırım yaptık. Örneğin, 30 gemilik filoya ulaşmayı hedefliyorsak önce o 30 gemiyi işletebilecek ekibi oluşturuyoruz. Bunu da yaparken çoğu zaman üniversitelerdeki gençlere ulaşıyor, onları eğitiyor ve ekibimizi oluşturuyoruz. Bu ekibe bir de sektördeki profesyonelleri dahil ediyoruz. Ondan sonra bizimle çalışmak isteyen armatörlerle iletişime geçiyoruz. İşletmemiz 20 bin ve altı tonajda yani küçük kimyasal tanker dediğimiz segmentte hizmet veriyor. Burada Türk sahipli filo gerçekten çok güçlü. Tabii ki teknik işletmeyi iyi yaparsanız kaliteli bir gemi ortaya koyabiliyorsunuz. Bizim de önem verdiğimiz, öncelikle teknik işletmesinin sağlam, iyi ve bizim portföyümüzde bulunan petrol şirketleriyle çalışabilecek kalitede armatörlerle ilerlemeyi tercih ediyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
Küçük tanker piyasasında 2022’den daha yüksek büyüme bekliyoruz
Tanker ve navlun piyasalarını da değerlendiren Meteoğlu, “Küçük kimyasal tankerlerden örnek vermek istiyorum. 5 bin DWT’den başlıyor 16.500 DWT’ye kadar çıkıyor. O yüzden bir sürü küçük tankeri analiz edebiliriz. Aslında çıkış 2021’in Kasım’ında başladı, o tarihten 2022’nin bütününe sirayet edecek şekilde, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın da oyunun dengesini değiştirmesiyle alakalı çok durum var, navlunların yukarı çıkmasını da tanker piyasasında. Beklentimiz tanker armatörlerin gelirleri açısından 2022’den daha yüksek bir piyasa olması yönünde. Çünkü Rusya-Ukrayna Savaşı’ndan önce Rusya çok büyük bir petrol üreticisi ve sağlayıcısıydı. Buradaki ambargolarla bu petrol sağlama ve lojistiği konusunda değişimler oldu. Türkiye burada önemli bir noktada, Rusya'nın şu an en büyük alıcıları; Türkiye, Hindistan ve Çin. Daha önce Avrupa'ya sağlanan sevkiyatlar Avrupa'nın da ihtiyaçlarını başka yerlerden gidermesi hususunda yeni planlar yapmasına yol açtı. Biz özellikle geçtiğimiz ekim ayında Avrupa Petro Kimyasal Birliği'nin yapmış olduğu Berlin'deki etkinlikte Avrupalı üreticilerle bu konularla ilgili çok güzel toplantılar ve planlamalar yaptık. Avrupalı büyük petrol şirketleri ham petrol alımlarını başka noktalara yönlendirdiler. Avrupa'da her limanın kapasitesi çok büyük değil. Bu yıl bazı bölgelerde kapasite artırımı için çalışmalar yapılacak. Oradan çıkacak ürünler için fiziksel engellemeler var ve bu engellerden dolayı bizim küçük tanker diye tabir ettiğimiz ve kendi filomuzu oluşturan gemilerle sevkiyatlar çok artacak. Yani biz bu yüzden özellikle küçük tankerde bu yıl 2022’den biraz daha yukarıda bir piyasa bekliyoruz” dedi.
İşletme maliyetleri arttı
Biz genelde spot piyasada çalışıyoruz diyen Meteoğlu, “Günlük Time Charter Equivalent ile değerlendiririz. 5 ile 8 bin DWT arası şu anda bizim öngördüğümüz 15 bin Doların üstünde günlük getiri. Bunu biz 8, 11, 12’ye koyduğumuz zaman 17 buçuk 18’lerde 13’ün üstüne çıktığımız zaman da 20 bin dolar üstü günlük bir getiri bekliyoruz. 2022’de buna benzerdi ama üst sınır bunlardı. Şimdi bu sınırın da üstünde bir getiri bekliyoruz. Spot piyasada şu anda çalıştığımız rakamlar bunu gösterir nitelikte. Fakat şunun altını çizmek istiyorum, 2019 ile 2023 gemilerin işletme maliyetleri arasında çok büyük bir fark oluştu. 2022’deki kazançların en az %20 üstünde düşünebilirsiniz” ifadesinde bulundu.
Ticaret her zaman bir yolunu bulur
Avrupa Birliği’nin Rusya yaptırımları arasında yer alan Rus petrolünün yasaklanması konusunda da görüşlerini belirten Meteoğlu, “Tonaj olarak herkese uymaz. Ticaret her zaman bir yolunu bulur. Özellikle Türk armatör bu konuda geçtiğimiz yılda çok büyük yatırımlar yaptı. Tonaj olarak Türk sahipli tanker filosu yaklaşık %30’dan fazla büyüdü, büyümeye de devam ediyor. Rus ham petrolünün Rus limanlarından çıkartılmasına yönelik o limanlara uyabilecek büyük boyutta gemilere yatırım yapıldı. Türk armatör burada güzel bir pozisyon aldı. Yani biz Borealis olarak hiçbir Rusya işinde yer almıyoruz, yer almayacağız. Burada kendi bağlantılarımızın ve ortaklık yapımızın katı bir durumu var. Öyle olmasını şahsen tercih ediyoruz” dedi.
Ruslar petrol satmaya devam ediyor
Şu an zaten Rus petrolü az miktarda sevk edilmiyor diyen Meteoğlu, “Hindistan, Çin, Türkiye en büyük alıcılar konumunda. Daha uygun fiyatlara alıyorlar. Tabii ki bu Avrupa'nın ve Amerika'nın belirlemiş olduğu tavan fiyat değil, kendileri için de alıcılar için de avantajlı fiyata satıyorlar. Amerika Venezuela'yı tekrar denkleme koydu. Bu kritik bir hamleydi. Venezuela dünyanın en büyük petrol üreticilerinden biri, ambargo altında ama şu an sadece Amerikan şirketleri oradan büyük miktarda petrol çıkarmaya başladılar. Venezuela’da İtalyan şirketi kontrat yaptı. Yani Avrupa veya Amerika kendine bir alternatif yaratabiliyor. Eminiz ki Rusya’da petrolüne alıcı bulacaktır. Çin ilk kez Covid sonrası toplumsal açılmaya gidiyor. Bunun mikro örneğini biz iki sene pandemide burada yaşadık. Açılma sonrası mazot, jet yakıtı, benzin gibi ürünleri yetiştiremedik. Geçtiğimiz ay rafineri yöneticileri buradaydı. Türkiye'de, hâlâ biz iç piyasaya yetiştiremiyoruz, diyorlar” şeklinde konuştu.
Biz de büyük tonajlı tanker arıyoruz
Sektörde büyük tonajlı tankerlere olan ilgiyi de değerlendiren Meteoğlu, “Büyük tonajlı tanker arayışı içinde olan firmaların içerisinde bizler de varız. Borealis Maritime, Londra merkezli daha öncesinden ailesinde üç kuşak denizcilik yapmış, sahibi Alman Christoph Toepfer. Klasik armatörlükten farklı bir işletme yürütüyor. Daha çok konteyner sahipliği vardı şimdi tanker sahipliği var. Şu an offshore supply gemilerinde epey güçlü. Kuru yükte bir gemi var. Yani her alanda Borealis Maritime denizcilikte armatör tarafında varlığını yürüten bir firma. Bizler Borealis Tanker olarak Boraelis Maritime’ın tankerlerini ticari olarak işleten firmasıyız. Oranın bütün tankerleri burada ticari olarak işletiliyor. Dışarıya da üçüncü parti hizmet veriyoruz ve çeşitli amatörlere de aynı hizmeti hiç değişiklik olmadan sağlıyoruz. Borealis Maritime’ın konteyner piyasalarında çok ciddi bir söz sahipliği vardı fakat konteyner rakamlarının çok yukarı çıkmasıyla gemilerinin değerleri filo sahipliğinde epey bir düşüşe geçti. Konteyner piyasası yüksekken çok yüksek rakamlarda gemi satabildi. Şimdi orada oluşturmuş olduğu bir havuz var ve o havuzdan da bakmış olduğumuz MR ve üzeri tankerler bulunuyor. Çünkü yarın bir gün Venezuela'nın bu açılışı büyük boyuta gelebilir. Konuştuğumuz diğer Avrupa menşeli petrol şirketlerinin çok farklı rafineri yatırımları var. Buralarda üretimler değişecek. Suudi Arabistan da bu işin içinde, burada çok ciddi kira talepleri söz konusu. Bize geminin aset değeri kira talebiyle ölçülüyor. Yani siz ne kadar iyi bir kiraya bu gemiyi baz alıp verebiliyorsanız geminin değeri o kadar oluyor. Şu an piyasada özellikle büyük tankerler için güzel kiralama fırsatları var” değerlendirmesini yaptı.
Boğazda bekleyen gemiler
Geçtiğimiz günlerde Boğaz’da bekletilen gemiler hakkında da görüşlerini aktaran Meteoğlu, “Gemiler Boğaz’ın içerisinde beklemedi. Kuzeyde ya da Kumkapı’da bekletildi. Yani daha doğrusu giriş yapması beklenen gemiler Novorossisk limanı çıkışlı Rus petrolü taşıyan gemilerden Türkiye Cumhuriyeti otoriteleri talepte bulundu. Dediler ki, ‘Sizin sigorta kapsamıyla ilgili bir gri alan var şu anda. Gidin sigorta firmanızdan yazı getirin bu gemi sigortalıdır diye bende izin vereyim’. Bu çok doğru bir hamleydi. Böyle durumlarda sigorta şirketleri herhangi bir olay ortaya çıktığında hemen kendilerine avantaj sağlamaya çalışıyor. Türkiye Cumhuriyeti de dünyanın en kıymetli boğazlarına sahip çıkıyor. Doğal olarak böyle bir şey talep etmekte bence haklıydı. Ona başka bir göz açısından bakmak doğru olmaz” dedi.
Rekabetten beklentimiz tatlı rekabettir
Türk sahipli tanker filosu gerçekten çok güçlü bir noktaya geldi diyen Meteoğlu, “Bizim rekabetten beklentimiz tatlı rekabettir. Ayrıca başarımızdaki, formüllerden birisi de budur. Biz herkesle dostane ilişkilerimizi piyasada çok ciddi şekilde yürüten, karşılıksız insanlara elveren, tecrübesini paylaşan, yardım edebileceğimiz yerde yardımını eden insanlarız. Sektördeki diğer dostlarımızdan da benzer şekilde kooperatif olmalarını bekliyoruz. İlerleyen zamanlarda Türk armatörlerin gücü artacak. Savaş kötü bir şey, Allah kimseye vermesin. Bu iş daha büyür, küçülür onu bilemiyoruz tabii ama bu piyasalara çok büyük etkisi oldu. Bu etkiyi de Türk armatörü gördüğümüz kadarıyla çok güzel bir şekilde kullandı. Bu şekilde de filomuz büyüyor. Yani üç tarafı deniz olan bir ülkede Yunanistan kadar bir filomuz neticede yok. Dünyanın tonaj bakımından en büyük armatörleri onlar. Çok şükür biz de ülke olarak büyümeye devam ediyoruz. Doğru yatırımlarla doğru işler yapıyoruz. 2008 krizi de Türklerin kimyasal tankerdeki armatör olarak büyümesine sebebiyet vermişti. Belki bu da büyük tonajda Türk armatörlerinin yükselmesine sebebiyet verir” şeklinde konuştu.
KAYNAK: 7DENİZ DERGİSİ