Teknolojinin gelişimiyle denizcilik sektöründe dijitalleşme süreci hızlanmıştır. Özellikle son 10 yılda sektörde blokzincir teknolojisinden tedarik zincirinin birçok faaliyetinde faydalanılmıştır. Blokzincir teknolojisinin ilk kullanımı kripto paralar özelinde 2010 yılı itibariyle gerçekleştirilmiştir. Günümüzde kısıtlıda olsa blokzincir altyapısını kullanan kripto paralar değişim aracı olarak kullanılmaktadır. Türkiye’de ise bu durum 2021 yılında çıkartılan yönetmelikle ile yasaklandığı için kripto paralar alım ve satıma konu olamamaktadır. Yatırım amacıyla sadece ikincil piyasalarda alım ve satım gerçekleştirilebilmektedir. Fakat diğer yandan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından Dijital Türk Lirası (DTL) çalışmalarını yürütmekte olup 2022 yılı sonunda kapalı devre pilot uygulama gerçekleştirmiştir. DTL’nin alt yapısında kripto paralarda olduğu gibi blokzincir teknolojisinin kullanılması beklenilmektedir. Mevcut haber akışları göz önünde bulundurulduğunda denizcilik sektöründe hem kripto paralar hem de DTL kullanılabilecektir. Bu bağlamda denizcilik sektöründe ödeme süreçlerinde önemli rol alması muhtemel blokzincir teknolojisine adaptasyon süreçlerinin incelenmesi önemli hale gelmiştir.
Türk denizcilik sektöründeki ödeme süreçlerinde blokzincir kullanımına yönelik yapılan çalışmada önemli sonuçlar elde edilmiştir. Araştırmaya dahil olan katılımcılardan elde edilen verilerin analizi sonucunda blokzincir teknolojisinin gelecekteki kullanımına karşı pozitif bir tutum hakimdir. Araştırmanın diğer önemli sonucu ise katılımcıların eğitim durumlarıyla ile adaptasyon süreçleri pozitif ilişki içindeyken yaşları ile ters bir ilişki tespit edilmiştir. Sektörün yaş ortalaması arttıkça blokzincir teknolojisinin kullanımına karşı bir direnç gözlemlenmiştir. Türkiye özelinde yapılan çalışmada katılımcıların temkinli yaklaşımı olağandır. TCMB’nin açıkladığı gibi 2023 yılında DTL’nin daha kapsamlı bir pilot uygulamasını gerçekleştirmesi ve gelecekte kullanıma sunmasıyla blokzincir teknolojisinin önemi daha net anlaşılacaktır. Bu durum ise gelecekte başta denizcilik sektörü olmak üzere bir çok sektörde yönetmeliklere uygun olarak blokzincir tabanlı sistemlerden ödemelerin gerçekleştirilebilmesini sağlayacaktır. Türk denizcilik sektörünün ödemelerde blokzincir teknolojisinin kullanımına kısa sürede adapte olabileceğini söylemek yanlış olmayacaktır.
Yavuz TORAMAN
