BM Uluslararası Havacılık Teşkilatı (ICAO) nezdinde Türkiye Cumhuriyeti Daimi Temsilcisi olan Büyükelçi Suat Hayri Aka’nın IMO Genel Sekreterliğine adaylığı, şüphesiz ülkemiz ve sektörümüz adına heyecan ve gurur verici bir durumdur. “Denizcilik sektörümüzün genel sekreterlik adaylığımıza heyecanla yaklaşması ve tüm imkanlarıyla destek olmaya çalışması çok güzel bir birlik beraberlik örneğidir. Tüm sektör mensuplarına, sektörün temsilcisi kurumların yöneticilerine bu ilgi ve destekleri, hassasiyetleri nedeniyle teşekkür ederim. El birliğiyle hem Türk denizciliğine hem de dünya denizciliğine katkıda bulunmaya devam edeceğiz” diyen Aka’ya Türk denizcilerinin yek vücut olup var güçleriyle destek olacağı aşikardır.
Ülkemiz tarafından IMO Genel Sekreterliğine aday olarak gösterilen ilk Türk yetkilisiniz. Türkiye'nin bu pozisyona bugüne kadar herhangi bir aday göstermemesini bir denizci olarak nasıl yorumlarsınız? Kendi adaylığınızla ilgili neler söylemek istersiniz?
Bu konuda ilk olmak benim açımdan gurur verici elbette. Ancak Türkiye’nin geçmişte bu pozisyon için aday göstermemiş olması Türkiye’nin bu görevi yapabilecek yeterlilikte insanı olmadığı anlamına gelmez. Türkiye’nin her dönemde bu görevleri layıkıyla yapabilecek yetişkinlik düzeyinde çok sayıda denizcisi, diplomatı, yöneticisi olmuştur. Daha önce aday göstermek için uygun şartlar oluşmamış olabilir. Bu tür uluslararası adaylıklar için ülkenin dış politikası, uluslararası platformlardaki etkinlik düzeyi, sektörel büyüklükler, milli çıkarlar, teknik, idari, bilimsel kabiliyetler, küresel aktör olma isteği vb. gibi çok farklı etkenin dikkate alınması gerekiyor. Bizim adaylığımızla ülkemizde bu şartların büyük bir kısmının var olduğu anlamı çıkarılabilir. Ülkemizin ve kurumlarımızın, bireylerimizin özgüveni yüksektir.
Bize IMO Genel Sekreterliğine adaylık sonrasında seçime kadar yürütülen süreci anlatıp, bu süreçte adaylar hangi faaliyetlerde bulunuyor, ne tür çalışmalar yürütüyor aktarır mısınız?
Adaylık başvuruları 31 Mart 2023’e kadar devam edecek. Sonra 17-22 Temmuz haftasında IMO 129. Dönem Konsey toplantıları esnasında seçim yapılacak ve bilahare Kasım 2023’te yapılacak olan Genel Kurulda kazanan adayın göreve atanması onaylandıktan sonra yeni genel sekreter 1 Ocak 2024 tarihinde görevi devralacaktır. Adaylar bu süreçte oy kullanacak IMO Konsey üyesi ülkelerin yetkilileriyle temas ederek, hedefleri, stratejileri, IMO da yapmayı planladıkları hizmetleri anlatır ve destek almaya çalışırlar. Bunun için ülke ziyaretlerinde de bulunurlar.
Aday olarak hedeflerinizden biri "IMO'yu ihtiyaçlara hizmet eden bir organizasyona dönüştürmek" var. Sormak isteriz IMO sizin gözünüzde nasıl bir kurum ve ona Genel Sekreterliğinizle neler katmayı hedefliyorsunuz?
IMO dünya denizciliğinin en üst düzey kural koyucu ve standart belirleyici düzenleyici organıdır. 175 üye ülkenin hepsinin farklı beklentileri ve ihtiyaçları var. IMO bu ülkeler namına denizcilik sektörünün farklı alanlarında düzenlemeler yapar. Bu çerçevede 50 civarında uluslararası sözleşme ve protokolü hazırlayarak hayata geçirmiş bir kuruluştur. Denizde can ve mal emniyetini sağlamak, deniz ve liman güvenliği, Deniz çevresinin korunması ve kirliliğin önlenmesi, Gemi insanlarının eğitim standartlarının belirlenmesi ve belgelendirilmesi , denetlenmesi, yaşam ve çalışma standartlarının iyileştirilmesi, gelişen teknolojilerin hayata geçirilmesi ve yaygınlaştırılması, deniz taşımacılığı ve deniz ticaretinin geliştirilmesi, kolaylaştırılması ve ilgili idari mevzuat vb. uygulamaların standardize edilmesi, son dönemlerde çok önemle çalışılan iklim değişikliği ile mücadele ve dekarbonizasyonun sağlanması, dijitalleşme ve buna bağlı olarak insansız deniz araçları, veri toplama ve verileri sektör lehine değerlendirme, etkili bir şekilde kullanma ve nihayetinde Birleşmiş Milletlerin “Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine” uygun bir şekilde kalkınma yolunda üye ülkelere katkıda bulunulması, özellikle az gelişmiş ülkelere ve küçük ada devletlerine destek olunması, denizcilik sektöründe cinsiyet eşitliği ve kadınların denizcilik sektöründe daha fazla istihdam edilmesi gibi hususlar da dahil kapsamlı bir misyonu ve bu misyonu gerçekleştirme amaçlı hedefleri var. Bu misyonun gerçekleşmesi için IMO’nun mevcut durumunu detaylı bir şekilde gözden geçirip eksiklikleri ideale en yakın, en hızlı şekilde tamamlamak ve gerekli değişiklikleri yapmak temel hedeflerimizdendir. Yapacağımız her şeyi üye ülkeler ile onların istekleri doğrultusunda tamamen şeffaf ve hesap verebilirlik ilkeleri çerçevesinde yapacağız. Denizleri ve denizcileri koruyacağız.
Türk denizcileri son yıllarda uluslararası kuruluşlarda geçmişe nazaran çok daha aktif roller üstlenmeye, önemli pozisyonlarda yer almaya başladı. Sizin bu konudaki görüşleriniz nedir?
Türk denizciliği son 20 yılda çok ciddi bir büyüklüğe ulaştı. Dünyanın en büyük 15 filosu içinde yer alıyoruz. 8500 km sahil şeridi üzerinde, 180 civarında liman tesisi ve çok sayıda marinası, balıkçı barınağı, 80’i aşkın yüksek teknolojik gemiler inşa eden bakım onarım yapan tersaneleri, modern, çevre dostu gemi geri dönüşüm tesisleri, deniz eğitim kurumlarıyla dünyanın iddialı denizci ülkelerinden biridir Türkiye. Doğal olarak ilgili uluslararası kuruluşların çalışmalarına katılması, hem tecrübe ve birikimlerini dünya ile paylaşması hem de dünya denizciliğine olumlu manada yön verme gayretinde bulunması kaçınılmazdır. Sektör büyüdükçe nitelikli ve iyi yetişmiş insan kaynakları zenginleştikçe bu katılım artarak devam edecektir. Memnuniyet verici bir sonuçtur.
Son olarak eklemek istedikleriniz
Denizcilik sektörümüzün genel sekreterlik adaylığımıza heyecanla yaklaşması ve tüm imkanlarıyla destek olmaya çalışması çok güzel bir birlik beraberlik örneğidir. Tüm sektör mensuplarına, sektörün temsilcisi kurumların yöneticilerine bu ilgi ve destekleri, hassasiyetleri nedeniyle teşekkür ederim. El birliğiyle hem Türk denizciliğine hem de dünya denizciliğine katkıda bulunmaya devam edeceğiz. Siz medya mensuplarına da bu vesileyle samimi destekleriniz için ayrıca teşekkür ederim.
Suat Hayri Aka kimdir?
1960 yılında Tatvan’da doğumlu olan Suat Hayri Aka, Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşarıdır. İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Denizcilik Fakültesi, Denizcilik Yüksek Okulu Güverte Bölümü’nde lisans eğitimini 1982 yılında tamamlamıştır. 1990 yılında İsveç’in Malmö şehrinde bulunan Dünya Denizcilik Üniversitesi (WMU)’nde Liman ve Denizcilik İdaresi alanında yüksek lisans yapmıştır. Meslek yaşamına D.B. Deniz Nakliyatı T.A.Ş.’de gemilerinde Kaptan olarak başlayan Suat Hayri Aka, kamudaki görevinden 1991 yılında ayrılarak 2006 yılına kadar özel sektörde armatörlük, brokerlik, uluslararası deniz taşımacılığı, deniz sigortaları, gemi alım-satımı, eğitim ve danışmanlık hizmetleri, gemi inşaatı ile gemi kurtarma vb. mühendislik hizmetleri başta olmak üzere çeşitli deniz ticareti branşlarında faaliyet gösteren şirketlerde yönetici olarak görev yapmıştır.1994 yılından itibaren 12 yıl boyunca İTÜ Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesinde Gemi İşletmeciliği ve Deniz Ekonomisi derslerini vererek Öğretim Görevlisi olarak çalışmıştır. 2006-2014 yılları arasında Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nda Müsteşar Yardımcılığı görevinde bulunmuştur. Müsteşar Yardımcısı iken havacılık, denizcilik sektörü ve ilgili kuruluşlar ve dış ilişkiler ile Avrupa Birliği müzakerelerinden sorumlu olmuş, Müsteşar Yardımcısı olarak Avrupa Birliği daimi temas noktası olarak görev yapmış ve IPA Operasyonel Programı Başkanlığını yürütmüştür. İzmir EXPO 2020 Projesi Yönetim Kurulu’nda görev almıştır. Uluslararası Ulaştırma Forum (ITF) Ulaştırma Yönetim Kurulu’nda Bakanlık temsilcisi olarak görev yapmıştır. 2007-2014 yıllarında Avea İletişim Hizmetleri A.Ş. Yönetim Kurulu üyeliği yapmıştır. Dünya Denizcilik Üniversitesi (WMU) tarafından 2015 yılı Seçkin Mezunlar Onursal Ödülüne layık görülmüştür. 2015 yılı Aralık ayında Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nda tekrar Müsteşar Yardımcısı olarak görevlendirilmiş olup, 26 Ağustos 2016 tarihinde Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşarı olarak atanmıştır. Çok iyi düzeyde İngilizce bilmektedir. Evli ve iki çocuk babasıdır.
Sektörden Suat Hayri Aka’ya tam destek
Türk denizcilik sektörü, Büyükelçi Suat Hayri Aka’nın IMO Genel Sekreterliği için yek vücut olmuş durumda. Üzerlerine düşen her türlü vazifeye hazır olan Türk denizcileri Aka’nın sesine ses olmak için çalışıyor.
İMEAK DTO Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran:
Aka’nın adaylığı hususunda üzerimize düşeni yapmaya hazırız
Birleşmiş Milletler (BM)’in ihtisas kuruluşu olan Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO), dünyada denizciliği yöneten, kuralları koyan, dünya denizciliğinin standartlarını belirleyen çok önemli bir kurum. Halen BM Uluslararası Havacılık Teşkilatı (ICAO) nezdinde Türkiye Cumhuriyeti Daimi Temsilcisi olan Büyükelçi Sayın Suat Hayri Aka’nın, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Dışişleri Bakanlığımız tarafından Türkiye’nin IMO Genel Sekreterliği adayı olarak gösterilmesinden büyük memnuniyet duyduk.
Sayın Suat Hayri Aka, yıllarını Türk denizciliğinin gelişmesi için harcamış, önemli hizmetler vermiş, uluslararası toplantılarda denizciliğimizin hak ve menfaatlerini savunmada etkin rol almış çok yakından tanıdığımız ve bu görevi layıkıyla yerine getireceğinden, ülkemizi en iyi şekilde temsil edeceğinden emin olduğumuz çok değerli bir isim. Denizcilik camiası olarak Sayın Suat Hayri Aka’nın, temmuz ayında gerçekleştirilecek seçimlerde göreve gelmesini canı gönülden destekliyor ve yanında yer alıyoruz.
Türk denizcileri destek vermeliler
Denizcilik, doğası gereği global ortamda gerçekleştirilen bir faaliyet... Dolayısıyla Türk denizcileri iştigal ettikleri alanlarda üye oldukları uluslararası STK’lar nezdinde harekete geçerek Sayın Suat Hayri Aka için lobi faaliyetinde bulunabilirler. Ayrıca önümüzdeki günlerde dünya denizciliğine yön veren ülkelerin merkezlerinde, denizcilik yönetiminde etkin isimlerin ve kamu otoritelerinin bir araya geleceği önemli toplantılarda Sayın Suat Hayri Aka’yı tanıtıcı organizasyonlar düzenlenmesine katkı sağlamanın çok önemli olduğunu düşünüyorum. İMEAK Deniz Ticaret Odası olarak bu konuda üzerimize düşeni yapmaya hazır olduğumuzu belirtmek isterim.
TURMEPA Şadan Kaptanoğlu:
Aka’nın adaylığıyla IMO’daki etkinliğimiz ayrı bir döneme giriyor
Türkiye 175 üyesi olan IMO'nun 1958 girişiyle eski üyelerinden biri özellikle son 20 yılda IMO’daki varlığımız Türk denizciliğinin gelişimine paralel olarak artmış durumda. Sayın Büyükelçimiz Suat Hayri Aka'nın IMO Genel Sekreterliği adaylığı ile etkinliğimiz ayrı bir dönemece girmiş bulunuyor. Hepimiz hem gururlandık hem sevindik. Sayın Büyükelçimiz hepimize çok yakın olan kendini sadece denizcilik sektörün de değil diplomaside de ispatlamış çok değerli bir denizci. Her ne kadar IMO 175 ülkenin oy kullandığı politik bir yer olsa da kendisinin en güçlü adaylardan biri olduğunu düşünüyorum.
Sayın Büyükelçimizin diğer adaylardan ayıran en büyük özellik kendisinin denizi çok iyi bilen biri olması yanın da havacılık teşkilatı nezdinde yapmış olduğu çalışmalarla başka bir ulaştırma modunda deneyimler kazanmış olması bu durum kendisini diğer adaylardan daha güçlü kılıyor.
IMO denizciliğin çatı kuruluşu olarak artık değişmek zorunda, bu değişimi başlatacak olan yeni genel sekreterin IMO ve denizcilik dışında tecrübesi olması bence çok önemli.
Denizciler destekliyor
Öncelikle eminim ki tüm denizciler Büyükelçimizi gönülden destekliyor. Bu desteği yurt dışında bulunduğumuz ortamlarda seslendirmek zorundayız. Her ne kadar günün sonunda seçim de devletler oy verecek olsa da elimizden geldiğince adayımızı anlatmak zorundayız. Suat Bey Dış İşleri Bakanlığımız ve Ulaştırma Bakanlığımızla birlikte yoğun bir şekilde çalışmalarına devam ediyor, geçtiğimiz günlerde Yunanistan ile yapılan antlaşma çok önemli. Bizlerin en büyük görevi Suat Beyi kendi paydaşlarımıza, kendi devletlerinde bunu seslendirebilecek güçte olan kişi ve kurumlara anlatmak olmalı. Şu anda yaptığımız da tam olarak budur.
Türk Armatörler Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Cihan Ergenç:
Bize düşen bir görev varsa memnuniyetle yaparız
Suat Hayri Aka’nın IMO’da böyle bir konumda görev yapması bizim için gurur olur. Aka’nın tecrübesiyle, kapasitesiyle, imkanlarıyla Türk denizciliğine katkıları gibi dünya denizliğine de katkıda bulunacağına ve başarılı olacağına eminim. Bize düşen bir görev varsa her zaman o görevlerin gereğini yapmaya hazır olduğumuzu söylemek isterim. Türkler, yurt dışındaki kurumlarda ne kadar üst düzeyde olurlarsa ülkemizin gücü, imkanları ve tecrübesi o kadar ileriye gider. Elimizden gelen her türlü desteği veririz. Aka’nın adaylığını desteklemek amacıyla kurulacak bir organizasyon etkili olabilir. Burada yürütülecek koordinasyonda Türk denizcileri olarak hep birlikte hareket edebiliriz. Aka’nın adaylığı hususunda kiminle konuştuysam herkesin her türlü desteği vermeye hazır olduğunu gördüğümü belirtmek isterim.
Gemi Brokerleri Derneği Başkanı İsmail Şahin:
Canı gönülden destekliyoruz
Türk denizciliğine uzun suredir hizmet veren sayın Suat Hayri Aka’nın uluslararası denizcilik örgütü IMO Genel Sekreterliği’ne aday olması, ülkemiz için çok kıymetli olup, Gemi Brokerleri Derneği olarak kendisini canı gönülden destekliyoruz. Sektöre ait her düzeyde engin bilgi birikimi ve tecrübesiyle tam manasıyla sektörünün içinden gelen biri olarak, denizcilik eğitimi, uzun yıllara dayanan bürokrasi ve özel sektör tecrübesi, ileri düzeyde İngilizce bilgisi, sahip olduğu üst düzey uluslararası ilişkileri sayesinde seçilmesi halinde ülkemizi en iyi şekilde temsil edeceğine ve uluslararası denizcilik örgütünün denizcilik sektörünün güncel ihtiyaçlarına hizmet edecek şekilde dinamik bir yapıya dönüşmesine vesile olacağına inancımız tam olup, bu uzun soluklu yarışta kendisine başarılar diliyorum.
Halen Uluslararası sivil havacılık teşkilatı nezdinde Türkiye daimi temsilciliğini yapan Aka’nın IMO başkanlığına seçilmesi için, son dönemlerde sektörde önemli bir oyuncu olma başarısını gösteren tüm sektör paydaşlarının IMO Genel kurul, konsey, sekretarya ile ana komiteleri bazında yakın temas ve kulis çalışmaları yapmaları önemli katkı sağlayacaktır.
Temmuz ayında yapılacak olan seçimde kendisine başarılar diliyorum
KOSDER Yönetim Kurulu Başkanı Pınar Kalkavan Sesel:
Tecrübesiyle dünya denizciliği için farklı bir vizyon çizeceğine inanıyorum
Sayın Suat Hayri Aka’nın dünya denizciliğinin çatı kuruluşu olan Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO)’nün temmuz ayında gerçekleştirilecek seçiminde, Genel Sekreterlik için aday gösterilmesini oldukça değerli buluyorum. Dünya denizciliğine hakim, denizciliğin her sahasının havasını solumuş vizyoner yapısıyla, Sayın Aka’nın bu görevi layıkıyla yerine getirebileceğine inanıyorum. Uzun yıllar Türk denizciliğine kıymetli hizmetlerde bulunmuş bir bürokrat olarak elde ettiği tecrübeyle; dünya denizcileri için farklı bir vizyon çizeceğini düşünüyorum. 1958’den buyana IMO’nun bir üyesi olan ülkemizi ve Türk denizciliğini en iyi şekilde temsil edeceğine; ayrıca geçmişten gelen uluslararası yetkinliğiyle IMO’nun temel misyonu olan; daha emniyetli, daha temiz denizler ve denizciliğin daha sürdürülebilir hale getirilmesi konusunda önemli projeleri hayata geçireceğine inanıyorum. Diğer yandan; denizcilik endüstrisinin ilk basamağında yer alan Yunanistan’ın Genel Sekreterlik seçiminde tercihini Türkiye’den yana kullanacağını açıklamış olmasını da; Sayın Suat Hayri Aka’nın adaylığının ne denli isabetli bir karar olduğunu bizlere tekrar gösterdiğini ifade etmek istiyorum.
Ülkemiz dünyada adından söz ettiriyor
Bir deniz ülkesi olan ülkemiz, son yıllarda deniz taşımacılığında kat ettiği mesafeyle dünyada adından sıkça söz ettiriyor. Denizcilik camiamızın bu bilinirliği ve başarısı, kural koyucu kuruluşlarda daha etkin bir yapıya bürünmesinin önünü açıyor. IMO’nun yürütme organı olan Konsey üyeliğine 1999 yılından bu yana olduğu gibi 2022-2023 yılları için de yeniden seçilen Türkiye, dünya denizciliğinde söz sahibi ve karar alıcı ülkeler arasında yerini almaya devam ediyor. Süreklilik arz eden bu başarıyla birlikte, IMO’da karar alıcı ülke konumunda bulunmamızın avantajını kullanarak yapacağımız çalışmaların, Sayın Suat Hayri Aka’nın adaylık sürecine ciddi destek sağlayacağını düşünüyorum. Ayrıca; Türkiye’nin deniz ticaretinin en tepesinde temsil edilmesine imkân tanıyacak bu seçimin; bir fırsat olarak görülmesi, bu bakış açısıyla denizcilerimizin Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Dışişleri Bakanlığımızın önderliğinde ulusal ve uluslararası boyutta sürece katkı vermesini son derece önemli buluyorum. İMEAK Deniz Ticaret Odamız başta olmak üzere tüm denizci sivil toplum kuruluşlarımızın da katkılarının önemli olduğu bu seçim sürecinin milletimiz, sektörümüz ve Sayın Aka adına en iyi şekilde tamamlanacağına yürekten inanıyorum. Koster Armatörleri ve İşletmecileri Derneği (KOSDER) olarak da denizciliğimiz için fevkalade öneme sahip olan bu süreci yakından takip edeceğimizi ve üstümüze düşen görevi yerine getirmeye hazır olduğumuzu da özellikle belirtmek istiyorum. Son olarak; seçimin ülkemiz ve sektörümüz adına hayırlara vesile olmasını temenni ediyor, seçim süreci boyunca Sayın Suat Hayri Aka’ya başarılar diliyorum.
Armatörler Birliği Yönetim Kurulu Başkan Vekili/Arkas Denizcilik Başkan Yardımcısı Ali İbrahi
m Kontaytekin:
Daha liyakatlisini tanımıyorum
Suat Hayri Aka’nın hem eğitimiyle hem de yıllarca devletimizde kilit noktalarda karar verici mekanizmalarda çalışması ile IMO'da çok başarılı olacağına inanmaktayız. Gerçekten geçmiş hizmetlerinde sektöre de yön verdiği gibi IMO'da da dünya çapında rahatlıkla hizmet verecektir. Her konuda yakından tanıdığım Sayın Suat Hayri Aka'ya gönülden desteklerimi iletmek isterim. Türkiye'de bilgi ve tecrübe birikimi açısından daha liyakatli bir kişi de tanımadığımı ifade etmek isterim.
İskenderun Denizcilik Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Mazman:
Aka’nın adaylığı kendisinden daha çok Türk denizciliği için önemli
Suat Hayri Aka’nın IMO Genel Sekreterliği adaylığı, kendisinden daha çok Türk denizcilik sektörü için önemlidir. Keza ilk defa bir Türk denizcisi bu düzeyde bir göreve aday gösteriliyor. Seçilmesi halinde, Türk denizciliği için çok ciddi bir tanınma, dünya denizciliğine katkı verme ve kabul görme imkanı doğacaktır. Uzmanlığı ve tecrübesi ile bu göreve layık, mahcup etmeyecek bir denizci idarecidir.
Her açıdan destek olabiliriz kendisine. Elbette oy kullanacak ve seçecek olan devletlerdir ve devletlerin kararları bazen siyasi tercihlere de dayanabilir. Ancak biz sektör olarak adayımıza güvendiğimizi göstererek arkasında durursak devletlerin ve muhatabımız olan şirketlerin ve sivil toplum kuruluşlarının onu daha iyi tanımasını sağlarsak destek vermiş oluruz. Onun adına lobi yapabiliriz. Ayrıca kendisine moral desteği de verebiliriz.
Kaynak: 7DENİZ DERGİSİ
