Türkiye ile Rusya arasında geçtiğimiz mayıs ayında karayolunda başlatılan basitleştirilmiş Gümrük Hattı (BGH) uygulaması yoğun talep üzerine denize taşınıyor. Nisan sonunda Novorossiysk yakınlarındaki bir limanda devreye sokulacak sistemle Türkiyeʹden taşınan ihraç ürünleri, limanda beklemeden gümrüğü aşacak, çeşitli gümrük ücretlerinden muaf tutulacak. Favor Trans tek yetkili firma olarak, Rus limanına gidecek malları Rusya Federal Gümrük İdaresi adına Türkiyeʹden kontrol edecek, evrak işlemlerini tamamlayacak.
Böylece ihraç ürünleri, Rusyaʹda ikinci bir kontrolden geçmeyecek. Sistemin deniz taşımacılığında maliyetleri önemli oranda düşüreceğini ve malın teslimat süresini hızlandıracağını vurgulayan Favor Trans Genel Müdürü Tamer Dinçşahin, ˮBürokratik işlemler yüzünden 20 gün Rus limanında bekletilen konteynerler vardı. BGH ile bu konteynerler bir günde gümrükten geçebilecekˮ dedi.
Karayolunda ise BGH sisteminin uygulanacağı gümrük sayısı 3ʹe çıkarılacak. Geçtiğimiz yıl BGH üzerinden Rusyaʹya 150 milyon dolarlık ihracat yapıldı. Bu yıl ise en az 700 milyon dolarlık ihracatın bu sistem üzerinden yapılması hedefleniyor. Mayıs 2012ʹde Rus ve Türk hükümetleri arasında iki ülke arasındaki ticaretin geliştirilmesi ve kayıt dışı ekonominin en aza indirilmesi için Moskova sınır kapısında Basitleştirilmiş Gümrük Hattı sistemi kurulmuştu. Bu kapsamda Türk taşımacılık şirketi Favor Trans tek yetkili olarak, Rusyaʹya giden malları, Rusya Federal Gümrük İdaresi adına Türkiyeʹden kontrol etmeye başladı. Favor Trans, BGH kapsamında Türkiyeʹden Rusyaʹya ihraç edilecek her türlü malın veri giriş işlemlerinin yapılması, denetimi, paketlenmesi, etiketlenmesi, belgelenmesi, sevk zincirinin takip edilmesini sağlıyor. Rusyaʹya yönelik kayıt dışı ticareti de azaltan uygulama ile bürokratik işlemler nedeniyle TIRʹların günlerce hatta haftalarca sınır kapısında bekletilmesinin de büyük oranda önüne geçildi.
Hattı kullananlar Referans Fiyat uygulamasından da muaf tutuluyor, böylece maliyet avantajı yakalıyor. ʹMallar ucuza ve zamanında teslim edilecekʹ Sistem şimdi ise limanlarda devreye alınıyor. Fovor Trans Genel Müdürü Tamer Dinçşahin, ˮArtık deniz taşımacılığı yapan firmalar da Basitleştirilmiş Gümrük Hattı uygulamasından yararlanabilecek. Böylece konteynerler artık haftalarca Rus limanında beklemeyecek, ayrıca firmalar, uygulamanın sunduğu maliyet avantajından yararlanabilecek, daha az vergi ödeyecekˮ dedi.
Bu hizmetten yararlanan ihracatçının malını zamanında teslim edeceği gibi maliyetlerini de kontrol altına alacağını vurgulayan Dinçşahin şöyle konuştu: ˮBugüne kadar denizyoluyla Rus limanlarına gelen mallar bürokratik işlemler nedeniyle 20 güne kadar bekletilebiliyorlardı. Malın zamanında teslim edilememesi hem taşımacıya hem ihracatçıya büyük sıkıntılar doğuruyordu. Ayrıca mallara Genel Referans Fiyatı uygulandığı için yüksek vergiler ödüyorlardı. Şimdi ise hattı kullananlar referans fiyat uygulamasından muaf olacağı için yüzde 10 daha az vergi ödeyecek.ˮ
Dinçşahin, sistemin ilk etapta Novorossiysk yakınlarındaki bir limanda uygulanacağını ancak, talebe göre BGH sisteminin yeni limanlara da taşınabileceğini söyledi. Karada BGH uygulanan kapı sayısı 3ʹe çıkıyor Şu ana kadar sadece Moskovaʹdaki bir kara terminalinde uygulanan BGH sistemi, karadaki iki sınır kapısında daha hizmete alınacak. Dinçşahin, sisteme yoğun talep olduğu için iki ülke etkililerinin, BGHʹnin uygulandığı sınır kapısı sayısını artırma kararı aldıklarını söyledi. BGHʹnin farklı noktalarda uygulanmasının sistemden faydalananlara ekstra bir avantaj getireceğini ifade eden Dinçşahin, ˮÇünkü hizmet tek bir limanın tekelindeydi ve fiyatları onlar belirliyordu. Şimdi ise BGHʹnin uygulandığı yerlerin sayısı artacağı için tekel ortadan kalkacak, hem terminal hem de brokerlik ücretleri düşecekˮ dedi. 150 milyon $ʹı geçti hedef 700 milyon $ 2013ʹte ise Rusya yönüne yapılan kayıtlı ve kayıtsız ihracatın yüzde 10ʹluk bölümünün basitleştirilmiş Gümrük Hattı (BGH) üzerinden geçmesini hedeflediklerini aktaran Dinçşahin, şu açıklamalarda bulundu: ˮŞu anda Türkiyeʹden Rusyaʹya yıllık 7 milyar dolar kayıtlı ticaret var. Biz bunun 2013 sonuna kadar yüzde 10ʹunu yani 700 milyon dolarını BGH üzerinden taşımayı hedefliyoruz. Bir o kadar da kayıtsız ticaret olduğu tahmin ediliyor. Bunun da yüzde 10ʹnunu bu sisteme dahil etmeyi planlıyoruz. Bizim ana hedeflerimizden biri de kayıt altında olmayan dış ticareti kayıtlı hale çevirmek. Geçtiğimiz yıl BGH üzerinden 150 milyon dolarlık ticaret yapılmasını hedeflemiştik, hedefimizi aşarak 170 milyon dolara ulaştık. Bu rakamlar katlanarak artacak.ˮ
7deniz