Koronavirüs salgınının, ticari hayatı tüm hızıyla etkilemeye devam ettiği ve kafalarımızın birçok soru işaretiyle dolu olduğu bu süreçte, konu virüs kapsamında doğacak risklere karşı sigortacıların güncel bakış açısı ile sektör ilgilerini bilgilendirme gereği doğmuştur.
Sigorta, risklerin gerçekleşmesi sonucu doğabilecek zararları gidermek için kullanılan mali bir araç olduğundan poliçe kapsamları altında düzenlenen riskler gerçekleştiğinde poliçeniz bir kâğıt olmaktan çıkacak ve İngilizceden tam karşılığı aslen bu kâğıdı tutan/taşıyan kişi olan sigortalısını bu risk sonucu doğacak masraf ve zararlara karşı koruyacaktır.
Konumuz virüs salgını riskleri ile ilgili kapsamlar ise, P&I poliçelerinde düzenlenen riskler kapsamında değerlendirilmeli ve sigortacılar tarafından yayınlanan makaleler ve kural kitapçılarında yer alan maddeler doğrultusunda yorumlanmalıdır.
Virüsün yayılması ile ilgili ilk akla gelecek olan risk, gemide bulunduğu görev esnasında virüs nedeniyle hastalanan gemi adamının tedavisi sırasında doğacak masraflar ve ardından doğabilecek tazminat talepleri olacaktır.
Belirtmek isteriz ki, normal şartlarda olduğu gibi koronavirüs sürecinde de gemi adamlarının görevi esnasında yakalandıkları hastalıklar, ölümle sonuçlansa dahi P&I poliçesi kapsamı altında değerlendirilecek ve muafiyet üstü kalan masraflar P&I sigortacınız tarafından karşılanacaktır. Ayrıca, yaşanan virüs nedeniyle geçirilen hastalık nedeniyle gemi adamında kalıcı maluliyet kalması veya ölüm gerçekleşmesi durumlarında yine P&I sigortası devreye girecek ve bu nedenlerle gemi adamına ve ailesine ödenmesi gereken tazminatları karşılayacaktır.
Bu doğrultuda, Covid-19 semptomlarının (Burun akıntısı, Boğaz ağrısı, Öksürük, Yüksek Ateş) görüldüğü gemi adamlarının tanı ve tedavi işlemlerine başlanabilmesi ve geminin varacağı ilk limanda gerekli düzenlemelerin yapılabilmesi adına, sayılı belirtiler gemi adamlarında fark edilir edilmez sigortacıya bildirimin sağlanması gerekmektedir. Bu sayede sigortacınız yerel muhabiri aracılığıyla, tedavi sürecinin başlatılması ve ilgili birimlere zamanında bildirim yapılmasını sağlamış olacaktır.
Deniz sektörünü tehdit eden bir diğer büyük risk ise bu salgın sürecinde geminin uğrak limanında karantina altına alınması olacaktır. Bu durumda ise, sigorta kapsamlarını iki farklı açıdan değerlendirmek gerekecektir;
1.Karantina sonucunda doğrudan doğacak; karantina ve dezenfekte masrafları da dahil olmak üzere sigortalının maruz kalacağı net yakıt, sigorta, maaş, kumanya, müstehlik malzeme, yük elleçleme ve liman masrafları,
2. Karantina sonucu doğacak dolaylı kira / gelir kayıpları.
İlk maddede belirtilen karantinanın doğrudan sonucu olarak doğacak masraflar, P&I poliçesi kapsamında düzenlenen Karantina Masrafları klozu altında değerlendirilerek kapsam dahilinde tutulacakken; ikinci seçenekte belirtilen gecikme masrafları, P&I poliçesi kapsamında değerlendirilmeyecektir.
Peki, gecikme masraflarının teminat altına alındığı bir sigorta türü yok mudur? Elbette var. Armatörün gecikmeden kaynaklı gelir kayıplarını tazminat altına alan bu sigorta, Marine Delay Sigortası olarak bilinmektedir. Marine Delay, bir nevi kazanç kaybı (LOH) sigortası olarak değerlendirilebilir ve neyi kapsar sorusunun cevabı aslında isminde saklıdır. Kısacası bu sigorta, geminin operatörünün ve/veya armatörünün kontrolü dışında oluşacak gecikmelerden doğacak gelir kayıplarını kapsam altına almaktadır.
Bu doğrultuda Marine Delay, karantinadan kaynaklı gecikmeler (örneğin: geminin tahliye operasyonunu gerçekleştireceği limanda karantinadan dolayı yaşanacak gecikmelerden doğacak kayıplar) ve/veya resmi ilan ile limanların kapatılması sonucu ortaya çıkacak mali kayıpları karşılayacaktır. Güncel market şartlarında Marine Delay sigortası tüm P&I kulüpleri tarafından yazılmamakla birlikte Charles Taylor, bu kapsam ve hizmetin alınacağı en iyi sigortacılardan biri olarak sayılabilir.
Daha yalın ifade ile anlatmak gerekirse, koronavirüs nedeniyle yaşanılacak karantinadan doğacak masraflar ve tazminat talepleri, P&I poliçe kapsamı altında P&I sigortacısı tarafından karşılanacak; fakat bu nedenle doğacak gelir kayıpları Marine Delay sigortası kapsamı altında değerlendirildiğinden- varsa- Marine Delay sigortacısı tarafından karşılanacaktır.
Tüm bu değerlendirmelerin sonunda siz Sayın Armatörlerimize, Dünya Sağlık Örgütü tarafından yayınlanan aşağıdaki sayılı önerilere uyarak Covid-19 virüsünün gemi adamlarına yayılımını engellemenin önemini bir kez daha hatırlatmak isteriz.
- Etkilenmeyen limanlarda denizcilerin gemiye binmesini / inişini kısıtlamayın
- Liman acenteleri, servis personeli ve ilgili diğer kişiler tarafından gerekli gemi ziyaretlerini kısıtlamayın
- Çin'deki gıda pazarlarını ziyaret etmeyin. Çin'de balık ve kümes hayvanı tedarikinden kaçının
- Çiğ yumurta, süt, et tüketmeyin
- Gemi mutfağında: Çapraz bulaşmayı önlemek için katı gıda hijyenine uyun
- Tüm mürettebat için yüz koruması saklayın (kişi başına 5 adet)
- Gemi müfettişine ve Çin'e seyahat eden diğer şirket çalışanlarına grip aşısı, alkol bazlı el ovma ve yüz koruması sağlayın
- Gemideki bir kişi hastalanırsa ve gemiye binmeden 2-12 gün önce etkilenen bölgelere seyahat ediyorsa, kişinin kabininde kalmasını sağlayın ve bir sonraki limanda bir doktora danışın
- Gemide hasta bir kişi varsa, Deniz Sağlık Beyanını doldurun ve liman yetkilisine haber verin
Gelişmelerden sizleri haberdar ediyor olacağız.
Konu ile ilgili bir sorunuz olduğunda bizlerle iletişime geçmekten çekinmeyiniz.
Saygılarımızla,
Çıdam Yıldırım
Türk p&ı