Geçen yıl kurak koşullar Orta Amerika ülkesini etkisi altına aldığında, Panama Kanal İdaresi her gün geçişine izin verilen gemi sayısını normalin yaklaşık %60'ı olan 22'ye düşürdü. Nakliyeciler artan kuyruğu atlamak ve iki haftayı aşan bekleme sürelerinden kaçınmak için milyonlarca dolar ödedi.
Ancak son zamanlarda, su seviyelerinin yükselmesiyle birlikte, otorite sınırı yükseltmeye başladı. Yetkililer geçtiğimiz salı günü yaptıkları açıklamada temmuz sonundan itibaren günde 34 gemiye izin verileceğini ve bu sayının kuraklık öncesi sınır olan 38'e yakın olacağını belirttiler. Nakliyeciler artık kanaldan geçmek için iki günden az bekliyor. Kanal idaresi sorulara verdiği yazılı yanıtta, yağmur düzeninin devam etmesi halinde su yolunun gelecek yıl tam kapasiteye dönebileceğini söyledi.
Kanal idaresi, "Mevcut tahminler önümüzdeki birkaç ay boyunca sürekli yağmurların devam edeceğini gösteriyor. Durum böyle devam ederse, kanal kısıtlamaları kademeli olarak kaldırmayı ve koşulların 2025 yılında tamamen normalleşmesini planlıyor" açıklamasında bulundu.
Kanalın geri dönüşü kısmen başarılı su yönetimi önlemlerinden kaynaklanıyor. Ancak aynı zamanda Panama'da aralık ayından nisan ayına kadar süren kurak mevsimin beklenenden daha yağışlı geçmesi ve Panama'yı kayıtlara geçen en az yağışlı yıllarından biriyle baş başa bırakan hava olayı El Niño'nun sona ermesinin de bir sonucu.
Bu çarpıcı değişim, dünyanın dört bir yanındaki su yollarının nasıl giderek daha fazla aşırı hava koşullarının insafına kaldığının altını çiziyor. Ülkeler ve şirketler, eriyen deniz buzlarının Kuzey Kutbu'nda yeni nakliye rotaları yaratması ve kuraklığın dünyanın diğer bölgelerinde tıkanma noktalarına neden olmasıyla birlikte, ticaret akışlarını değiştiren iklim değişikliğine uyum sağlamalı veya etkilerini azaltmanın yollarını bulmak zorunda. Bu arada, İsrail-Hamas savaşının yarattığı güvenlik endişeleri Kızıldeniz'deki trafiği sekteye uğrattı.
Kanal otoritesi, Panama Kanalı için, kanalın kilitlerinde suyu yeniden kullanan bir teknik olan çapraz dolum ve günlük geçişlerin azaltılması gibi su tasarrufu önlemlerinin kuraklığın etkisini dengelemeye yardımcı olduğunu söyledi. Şimdi hedef, Gatún Gölü ve kanala bağlı başka bir rezervuarın bir sonraki kurak sezon boyunca ticaret akışlarını kapasitede tutmaya yetecek kadar yükselmesi.
Kanal otoritesinin eski başkanı ve danışman Jorge Luis Quijano, "El Niño tamamen ortadan kalktı ve şimdi normalden daha fazla yağmur getiren La Niña devreye girdi. Bir sonraki normal kurak sezonumuzda günde 38 geçişi koruyup koruyamayacağımızı hala göreceğiz" dedi.
Normal şartlar altında Panama Kanalı, küresel deniz ticareti hacminin yaklaşık %3'ünü ve Kuzeydoğu Asya'dan ABD'nin Doğu Kıyısı'na giden konteynerlerin %46'sını taşıyor. Herhangi bir artış, mallarını pazara ulaştırmak için Güney Afrika çevresindeki uzun rotayı ya da Şili'nin Macellan Boğazı'nı kullanmak zorunda kalan nakliyecileri rahatlatacaktır.
Ürün ticaret birliği Frutas de Chile'nin pazarlama müdürü Ignacio Caballero, Şilili meyve çiftçilerinin de iyileşmeyi sevinçle karşılayanlar arasında olduğunu söyledi. Birçoğu geçen yıl Panama Kanalı'nın slot rezervasyonlarına getirdiği kısıtlamalar nedeniyle ABD'ye yönelik sevkiyatlarını yeniden yapılandırmak zorunda kalmıştı.
Caballero, "Ne kadar çok slot olursa o kadar iyi olur" dedi.
Önemli bir ısıtma ve elektrik santrali yakıtı olan sıvılaştırılmış doğal gaz ihracatçıları da kanal kısıtlamalarının hafifletilmesinden potansiyel olarak faydalanacaktır. Ancak Avrupa ve Asya'daki nispeten düşük gaz fiyatları, tankerlerin kanaldan geçmek için daha fazla ödeme yapmasını cazip kılmadığından, LNG tankerlerinin çoğu Ümit Burnu'nun etrafından seyrediyor.
Analiz sağlayıcısı Dun & Bradstreet'in baş veri bilimcisi Julia Zhao, yağışların 2022 seviyelerine benzer olması halinde Panama Kanalı gemi trafiğinin sadece üç hafta içinde kuraklık öncesi normal seviyelere dönebileceğini söyledi.
Smithsonian Tropikal Araştırma Enstitüsü'nün fiziksel izleme programı direktörü Steve Paton, Gatún Gölü'nün ne kadar hızlı dolacağının hem yağışlara hem de kanaldan kaç geminin geçtiğine bağlı olduğunu söyledi. Kanal, her gemi geçişinde büyük miktarda suyu sofistike bir kilit sisteminden dışarı atmak zorunda kalıyor ve bu da kanalın kendisini bir su canavarı haline getiriyor.
Paton, "Gördüğüm tüm tahminler ortalamanın üzerinde bir yağışa işaret ediyor ki tam da ihtiyacımız olan şey bu" dedi.
Kanal idaresi su arzını arttırmak için ek rezervuarlar inşa etmek gibi uzun vadeli projeler üzerinde çalışıyor. Ancak e-posta yoluyla yapılan açıklamada "su krizini hemen çözebilecek basit bir cevap ya da tek bir proje yok" denildi.
Kaynak: Bloomberg