Endüstri 4.0 çağında ülkemiz denizciliğinin mavi büyüme potansiyelini en iyi gerçekleştirebilmesi için sektörel akıllı uzmanlaşma stratejilerine ve yenilikçi işbirliklerine dayanan bir stratejiye ihtiyacımız var. Deniz 4.0 programımız kapsamında yaptığımız fizibilite çalışmalarından yola çıkarak ‘Mavi Strateji’ adını verdiğimiz stratejik yol haritası önerimiz 5 başlıktan oluşuyor. Bunlar: Deniz Sektörleri için Akıllı Uzmanlaşma Stratejileri, Yenilikçi Ürün ve Hizmetler İçin Yenilikçi İşbirlikleri, Yenilikçi İşbirliklerinin Desteklenmesi, Mavi Büyüme Performansının İzlenmesi ve Revizyonu, Mavi büyüme için toplum desteği oluşturmak.
Endüstri 4.0 çağında ülkemiz denizciliğinin Mavi Büyümesi: Mavi Strateji
Dünya genelinde 1.3 trilyon Avro düzeyinde bir ekonomi ürettiği tahmin edilen denizciliğin artan gıda, taşımacılık, enerji, hammadde, turizm, ecza ve kozmetik ihtiyaçlarını karşılamak için 2030 yılında iki katından daha fazla büyüyeceği öngörülüyor. Deniz taşımacılığından biyoteknoloji, yetiştiricilik, avcılık, turizm, madencilik, enerji ve araştırma sektörlerine dek geniş bir yelpazeyi kapsayan denizciliğin daha fazla istihdam ve ekonomik gelir üreterek akıllı, kapsayıcı ve sürdürülebilir büyümesi günümüzde Mavi Büyüme olarak adlandırılıyor. Endüstri 4.0 çağında ülkemiz denizciliğinin mavi büyüme potansiyelini en iyi gerçekleştirebilmesi için sektörel akıllı uzmanlaşma stratejilerine ve yenilikçi işbirliklerine dayanan bir stratejiye ihtiyacımız var. Deniz 4.0 programımız kapsamında yaptığımız fizibilite çalışmalarından yola çıkarak ‘Mavi Strateji’ adını verdiğimiz stratejik yol haritası önerimiz aşağıdaki beş başlıktan oluşuyor.
1) Deniz Sektörleri için Akıllı Uzmanlaşma Stratejileri; Geleneksel deniz ve denizcilik araştırma ve inovasyonlarının sektörlerin rekabet gücünü arttıracak alanlarda yoğunlaşarak talep odaklı bir düzleme taşınması kritik önem arz ediyor. Bunu sağlamak için ülkemiz deniz sektörlerinin mevcut durumu ve hedefleri doğrultusunda verimlilik ve fiyat avantajı sağlayan aşağıda örneklerini paylaştığımız yenilikçi ürün ve hizmetleri kapsayan sektörel Akıllı Uzmanlaşma Stratejilerine ihtiyaç duyuyoruz.
Deniz taşımacılığı; Otonom, düşük emisyonlu, ekonomik, bağlantılı ve iş birliği yapan araçlar ve elektronik alt yapılar, liman işletme sistemleri, seyahat edenler ve mallar arasında artan etkileşim üzerine yeni operasyonlar ve iş modelleri; denizcilik paydaşları için E-denizcilik, E-navigasyon ve ‘Denizcilik Bulutu’.
Deniz araştırmaları; Öğrenen, kendi kendini yöneten ve sürdüren bütünleşik deniz gözlem sistemleri, insansız otonom araçlar ve ilişkili alt yapıları, uygun model ve servisler, veri depolama, yönetim ve erişimi (Mavi Bulut).
Deniz biyoteknolojisi; Moleküler biyoloji, hücre biyolojisi fizyoloji, ekoloji, genetik, protein ve metabolizma araştırmalarında yenilikçi bilgi ve teknolojiler ile yetiştiricilik, ecza, kozmetik, biyodizel, habitat restorasyonu ve biyolojik iyileştirme, karbon yakalama ve depolama alanlarında yeni katma değerli ürün ve hizmet zincirleri; verimli, otonom ve düşük maliyetli üretim sistemleri (biyorafineriler).
Deniz yetiştiriciliği; Biyosensörler, nesnelerin interneti ve yapay zeka uygulamaları ile verimli, düşük maliyetli, yüksek karlı ve sıfır atık hedefli üretim ve izleme sistemleri; akıllı yem teknolojileri ve yemleme yönetimi; E-pazarlama.
Deniz avcılığı; Av performansını geliştiren ve yakıt tüketimini azaltan otonom balıkçılık ekipmanları; operasyonlarda verilere erişim sağlayan yenilikçi sistemler; avın türüne, boyutuna ve ekonomik değerine göre gerçek zamanlı gözlendiği, GPS verisi ile birlikte bulutta toplandığı, paydaşlarca izlenerek kotaların takip edilebildiği ve pazarlama ve satışının sağlanabildiği bütünleşik sistemler.
Deniz enerjisi; Demirleme ve yüzdürme sistemleri; dinamik kablolama, pervane, jeneratör, aktarma organı ve destek yapıları; dalgadaki enerjiyi yakalayan konventerlar ve dönüştüren güç kaldırıcı sistem teknolojileri; yeni nesil akıllı sensörler ile arıza tespiti yapabilen, tahmin edebilen ve önlem alabilen operasyonlar; bütünleşik enerji depolama sistemleri.
Deniz madenciliği; Mineral ve ham madde içeriklerinin haritalandırılması ve kullanımı için gelişmiş su altı algılama, alansal farkındalık, deniz seyiri ve pozisyonlama teknolojileri ile güçlendirilen, ileri seviyede işbirlikçi ve ağ kontrollü, navigasyon sistemleri ile koordine edilen çoklu su üstü ve altı deniz robotları takımları; açık deniz yapıları kurulum ve bakım sistemleri.
Deniz ve kıyı turizmi; E-turizm (pazarlama, satın alma, rezervasyon), turizm işletmelerinin dijital uyumluluğu, dijital e-servisler, kullanıcı dostu nörodinamik akıllı yazılım tasarımları, büyük veri ve bilgi yönetimi; yapay dalış; yapay dalga; ortak seyir ve kültür rotaları.
Deniz ve denizcilik eğitimi: Dijital öğrenme teknolojileri; uzaktan eğitim ve erişim; oyunlaştırma/ciddi oyunlar; eğitimde yapay gerçeklik/arttırılmış gerçeklik uygulamaları; bilgisayar temelli simülasyon; büyük veri ve yapay zeka ile nörodinamik yazılım tasarımları.
2) Yenilikçi Ürün ve Hizmetler İçin Yenilikçi İşbirlikleri: Örneklerini gördüğümüz katma değerli ürün ve hizmetlerin geliştirilmesi ve gerçekleştirilmesi, tamamlayıcı sektörel bilgiye sahip akademisyenler, teknoloji üretenler ve özel sektör kullanıcıları arasında yeni nesil işbirliklerini gerektiriyor. Ülkemiz denizciliğini hak ettiği seviyeye en kısa zamanda taşımak için Akıllı Uzmanlaşma Stratejileri için gerekli uzmanlık alanlarını belirlemeye ve bu alanlardaki uzmanları stratejik ve yenilikçi işbirlikleri çerçevesinde bir araya getirmeye ihtiyaç duyuluyor.
3) Yenilikçi İşbirliklerinin Desteklenmesi; Deniz sektörleri Akıllı Uzmanlaşma Stratejileri doğrultusunda oluşturulan yeni nesil işbirliklerinin üreteceği proje, ürün ve hizmet fikirleri, ve kümelenme ve start-up girişimlerinin uygun fon kaynakları ve yatırımlarla hayata geçirilmesi gerekiyor. Bu süreci hızlandırmak için işbirliklerini en yeni gelişmelerle, ilgili fon kaynakları ve yatırım alma fırsatları konularında bilgilendirilmesine, proje yazma eğitimleri, yatırımcılarla iletişim sağlanması ve mentorluk gibi etkinliklerle desteklenmesi gerekiyor.
4) Mavi Büyüme Performansının İzlenmesi ve Revizyonu; Akıllı Uzmanlaşma Stratejileri içerisinde belirlenecek izleme kriterleri ile bu süreçlerin koordinasyon verimliliğinin sürekli olarak takip edilmesi ve proaktif olarak revize edilmesi gerekiyor.
5) Mavi büyüme için toplum desteği oluşturmak; Deniz koruma farkındalığının yaygınlaştırılması, ülkemiz denizciliği gelişirken çevreyle etkileşiminin iyileştirilmesi ve deniz yetiştiriciliği ve deniz enerjisi gibi gelişen sektörlerin toplumsal kabulünün desteklenmesi için denizcilik okur yazarlığının ve vatandaş biliminin geliştirilmesi gerekiyor.
Dr. Ayşe Gazihan
AG Marine Solutions Kurucu Genel Müdürü