Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Arkeoloji Bölümü Prehistorya Anabilim Dalı Öğretim Görevlisi Koray Alper, PAÜ Arkeoloji Enstitüsü çatısı altında gerçekleştirdiği doktora tez çalışması olan “Deneysel Arkeolojik Prehistorik Denizcilik Uygulamaları” projesi ile sekiz bin yıl önceki prehistorik dönem denizciliğinin gizli kalan sırlarını açığa çıkarmaya çalışıyor.

Çalışmada denizciliğin nasıl bir coğrafyada gerçekleştirildiğini ve denizcilik etkinliklerinde ne tür araçlar kullanıldı gibi sorulara yanıt arayan Alper, bu proje ile aynı zamanda primitif deniz aracı yapımı aşamasını ve bu deniz aracıyla seyahat aşamalarını da inceliyor.

 

 

Neolitik dönemin ticaret aracı kanolar

"Türkiye ve ABD Doğu Akdeniz’de ortak geçiş eğitimleri yaptı" "Türkiye ve ABD Doğu Akdeniz’de ortak geçiş eğitimleri yaptı"

Araştırma konusu olan tarihin neolitik dönem olduğunu kaydeden Alper, “Projemizin ilk etabında, o dönemde Anadolu kıyıları ile Ege Adaları arasında denizcilik faaliyetleri yapıldığına ilişkin verilere dayanarak bu faaliyetlerin nasıl yapıldığına, ne tip deniz araçları kullanıldığına ilişkin teorik tezler inceledik. Bu tezlerden biri olarak ağaç tomruğunu dönemin teknikleri ile kano haline getirmek ve kanonun o çağlarda deniz ticaretinde kullanıldığını doğrulamak ve denizde kullanılırlığını deneyimlemek oldu” dedi.

 

 

‘Kütüklerle yolculuğun mümkün olmadığını gördük’

İnsanlığın ilk olarak sazlıklardan deniz aracı yaptığını, sonraki dönemlerde dalgalara ve rüzgâra dayanıklı, kargo taşımaya imkân veren tekneleri geliştirdiğini belirten Alper, “İnsanların kütüklerin üzerinde yolculuk ettiğine ilişkin fikirler vardı. Bunun doğru olmadığını ilk denememizde gördük. Önce ham tomruğu suya attık, üzerinde kürek çekmek mümkün değildi. O dönemde obsidyen veya çakmaktaşı dışında tekne yapımında kullanılacak malzeme yoktu. Taş aletlerle kütüğü işlemek için yakma tekniğini uygulamaya başladık. Kayın ağacı kütüğünün içinde kontrollü ateş yakarak köz sönmeden ucuna keskin taşlar bağlanan baltalarla oyma işlemine geçtik. Ateşi orta kısımda yakıp kenarlara aktardık, fazla yandığını düşündüğümüz yerleri kazıdık ve suyla soğutarak kontrol ettik” diye konuştu.

 

 

Urla’dan Adalara Seyahatler Gerçekleştirecekler

Projenin ikinci etabında, 4 metre uzunluğunda, 95 santimetre enindeki kütüğün tekne formuna getirdiklerini aktaran Alper, “Közün karşısında çalışmak çok kolay olmadı, aletlerin ilkel olması nedeniyle de çeşitli zorluklar yaşadık. Çalışmamızın oyma işlemi bittikten sonra tekneyi denize atıp dengesini kontrol edeceğiz. Gerekirse yandan bir denge çubuğu ekleyeceğiz. Bu tekneyle gelecek yaz Urla kıyı şeridinde ve açıklarında bulunan adalar etrafında üretmiş olduğumuz ilkel kanonun performans denemelerini gerçekleştireceğiz” ifadelerini kullandı.

 

7DENİZ

Editör: Haber Merkezi