Geçtiğimiz hafta cuma günü ABD'li müttefikleriyle bir araya gelen Filipinler Dışişleri Bakanı Enrique Manalo, stratejik su yolunda Çin ile giderek artan gerginlik karşısında Manila'ya desteğini göstermek üzere yaptığı açıklamada, Filipinler'in Güney Çin Denizi'ndeki egemenlik haklarını savunmaya kararlı olduğunu söyledi.
ABD Dışişleri Bakanlığı'nda konuşan Manalo, Çin'i Filipinler'e yönelik "tacizlerini artırmakla" suçlarken, ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin de Washington'un "zorlama" olarak nitelendirdiği bu duruma karşı Manila'nın yanında olduğunu söyledi.
Çin ile ABD'nin anlaşmalı müttefiki Filipinler arasında son dönemde yaşanan deniz çatışmaları, son derece stratejik olan Güney Çin Denizi'ni Washington ile Pekin arasında potansiyel bir parlama noktası haline getirdi.
Yetkililer, ABD, Japonya ve Filipinler liderlerinin Pekin'in Manila üzerindeki artan baskısına karşı koymak üzere Beyaz Saray'da bir araya gelmelerinden bir gün sonra, ABD ve Filipinler savunma ve dışişleri bakanları ile ulusal güvenlik danışmanları arasında yapılan toplantıda konuştular.
Manalo, "Özellikle ekonomik münhasır ekonomik bölgemiz dahilinde egemenlik haklarımızı savunmaya kararlıyız" dedi.
Enrique Manalo, cuma günkü toplantının Washington ve Filipinler'in diplomatik ve savunma ve güvenlik cephelerindeki tepkilerini daha iyi koordine etmelerine olanak sağlayacağını umduğunu ifade etti.
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, ABD'nin Filipinler ile olan karşılıklı savunma anlaşmasına bağlılığının "demir gibi sağlam" olduğunu belirterek "Kuvvetlerimiz arasındaki birlikte çalışabilirliği güçlendirmek, operasyonel koordinasyonumuzu genişletmek ve Güney Çin Denizi'ndeki zorlamalara karşı durmak için kilit adımlarla çalışıyoruz" dedi.
ABD'nin önde gelen iki senatörü bu hafta Manila'ya beş yıl içinde 2.5 milyar dolarlık bir kaynak sağlamak üzere iki partili bir yasa tasarısı sundu ve ABD müttefikinin uzun süredir ihmal edilen silahlı kuvvetlerini modernize etmek için gereken finansmanı sağladı.
Cuma günkü toplantının ortak bildirisinde yetkililerin "birlikte çalışabilirliği geliştirmek ve ortak güvenlik hedeflerimize ulaşmak için Filipinler Silahlı Kuvvetleri'nin modernizasyonuna yönelik ABD desteğini artırma kararlılıklarının altını çizdikleri" belirtildi.
Cuma günü daha sonra Pentagon'da Filipinler Devlet Başkanı Ferdinand Marcos, gelişen ABD-Filipinler ittifakının belirli bir tehdide yanıt olmadığını, daha ziyade bölgedeki uluslararası kuralları ve hukuku savunmaya devam etmek için ilişkinin bir evrimi olduğunu dile getirdi.
Çin, stratejik su yolunun neredeyse tamamı üzerinde egemenlik iddiasında bulunmak için Güney Çin Denizi'nin yaklaşık %90'ını içine alan dokuz çizgi olarak adlandırılan bir hat kullanıyor ve rakip hak iddia edenlere karşı devriye gezmek üzere yüzlerce sahil güvenlik gemisi konuşlandırdı.
ABD'nin Filipinler ile karşılıklı savunma anlaşması bulunuyor ve Manila sahil güvenliği ya da silahlı kuvvetlerinin Güney Çin Denizi'nin herhangi bir yerinde saldırıya uğraması halinde müttefikini koruyacağını defalarca açıkça ifade etti.
Pekin'in hak iddialarını sürdürmesi ve Manila'nın tartışmalı iki sığlıkta Filipin askeri personeli için balıkçılık ve ikmal faaliyetlerini durdurmayı reddetmesi nedeniyle geçtiğimiz yıl karşılaşmalar daha sık hale geldi. Çin bunları yasadışı müdahaleler olarak değerlendiriyor ve gemileri geri püskürtmeye çalışıyor.
Bu hafta Washington'da yapılan bir dizi zirvede müttefik liderler, Çin'in artan gücü karşısında güvenlik ve ekonomik bağları güçlendirmek için çok çeşitli anlaşmalar açıkladılar.
Cuma günü erken saatlerde Çin, Perşembe günkü üçlü zirve sırasında kendisi hakkında yapılan olumsuz yorumlardan duyduğu memnuniyetsizliği ifade etmek üzere Japon ve Filipinli diplomatları çağırdı.
Washington'daki Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'nde Güney Çin Denizi uzmanı olan Gregory Poling, Başkan Joe Biden, Japonya Başbakanı Fumio Kishida ve Marcos arasındaki zirvenin "Filipinler'e verilen istikrarlı desteğin" bir parçası olduğunu söyledi.
Poling "Bu, Çin'i askeri güç kullanmaktan caydırmak için ABD ittifakını güçlendirmeyi ve Çin'in zorlamalarına rağmen sularına erişimi sürdürmek için Filipin Sahil Güvenlik ve Donanmasının kapasitesini arttırmayı içeriyordu" diye konuştu.
Kaynak: Reuters
