İnsan Hakları ve İş Dünyası Enstitüsü (IHRB) ve TURTLE tarafından 2.672 denizciyle yapılan anket, Dünya Denizcilik Günü'nde 'Denizciler ve Yasa Dışı İşe Alım Ücretleri: 2024' başlıklı bir raporda ortaklaşa yayınlandı.
Araştırma, denizcilerin %31'inden bir ticari gemide çalışabilmek için işe alım ücreti ödemelerinin istendiğini ortaya koydu.
TURTLE'ın CEO'su ve kurucusu Isabelle Rickmers şunları söyledi: “Rütbesi ve uyruğu ne olursa olsun her üç denizciden birinin bu durumdan etkilenmiş olması son derece endişe vericidir. Temiz tedarik zincirlerine doğru ilerlemeyi hedeflerken artık bunu görmezden gelemeyiz.”
Ödeme yapması istenenlerin %26'sı ödemeyi reddederken, çoğunluğun (%74) ödediği ücret 99 dolardan az ile 10.000 dolardan fazla arasında değişiyor.
Ücret ödeyenlerin %35'i 500 dolardan az öderken, %47'lik en büyük kısım 500 - 5.000 dolar aralığındaydı. Yaklaşık %6'sı 5.000 dolar - 10.000dolar arasında, %2'si ise 10.000 doların üzerinde ödeme yaptı.
Sorunun özellikle 1.000 doların üzerinde ödeme yapanların %39'unu oluşturan Hindistan'da ciddi boyutlarda olduğu tespit edildi. Raporda Hintli bir denizcinin şu sözlerine yer verildi: “Hindistan'da hizmet bedeli adı altında bu büyük meblağı ödemeden bu sektöre girmek öğrenciler için neredeyse imkânsız.”
IHRB'nin denizcilik ve emtia konusundaki çalışmalarını yöneten Francesca Fairbairn şunları söyledi: “İşe alım ücretleri hiçbir işçinin karşılaşmaması gereken bir adaletsizliktir, özellikle de malların dünyanın dört bir yanında, çoğu zaman zorlu koşullarda hareket etmesini sağlayan denizcilerin. Yine de araştırmamız, bu yasa dışı ücretlerin denizcilikte endemik olduğunu ve sadece endemik olmakla kalmayıp çoğu zaman fahiş olduğunu gösteriyor. Dahası, maruz kaldıkları mali stres gemilerde güvensiz çalışma koşullarına yol açabiliyor. Denizciler daha iyisini hak ediyor.”
Yasa dışı ücretler denizcileri borç batağına da itiyor ve ankete göre ücret ödediğini bildirenlerin %29'u bugüne kadar 500 dolara kadar, %41'i 500 ila 5.000 dolar arasında, %15'i ise 5.000 doların üzerinde borç biriktirmiş durumda.
Gana'dan bir makine öğrencisi, “En kötüsü de tüm bu parayı borç olarak almış olmam” diye konuştu.
Borç içinde olmanın yarattığı stres, sorulanların dörtte birinden fazlasının ruh sağlığını etkiliyor. Bunların %43'ü finansal stres, %20'si depresyon, %18'i ise anksiyete ve stres açısından ruh sağlıklarını etkilediğini söyledi.
Hindistan'dan bir güverte askeri öğrenci, “Bir denizci olarak hayatımızda zaten pek çok zorluk var. Harbiyeli olarak aldığımız maaşla harbiyeliliğimizi tamamlamakta ve zabitan sınavlarını geçmekte zorlanıyoruz. Maddi zorluklar ve sevdiklerimize bakma yükü, duygusal olarak her şeyden daha zor hale getiriyor” dedi.
İşe alım ücreti talep edilmesi Denizcilik Çalışma Sözleşmesi (MLC) kapsamında yasa dışı ancak ücret ödemesi istenenlerin %74'ü bunu kısmen farkındalık eksikliği nedeniyle yaptığını ifade etti. Denizcilik şirketlerinin kendileri de işe alımcıların ücret talep ettiğinin farkında değil.
Fairburn, “Sorunun bir kısmı da denizcilik şirketlerinin ve kargo sahiplerinin işçilerin bu tür ücretler ödediğine dair farkındalıklarının olmamasıdır - ilişkili oldukları gemilerdeki denizcilerin yasadışı işe alım ücretlerinin kurbanı olmamalarını sağlamalıdırlar” dedi.
Rapor, suç işleyen acentelerin cezalandırılması ve yasa dışı işe alım ücreti ödemiş olan denizciler için, muhtemelen ödenmiş olan ücretlerin işverenler tarafından geri ödenmesi de dâhil olmak üzere, çözüm yollarının sağlanması için etkili mekanizmalar oluşturulması çağrısında bulundu. Denizcilerin bu tür yasa dışı uygulamaları nereye bildireceklerini bilmeleri de gerekiyor.
Kaynak: seatrade-maritime.com