Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) Hukuk Komitesi 111. oturumu için 22-26 Nisan 2024 tarihleri arasında Londra'daki IMO Genel Merkezinde toplanıyor. Komite, sorumluluk ve tazminat, denizcilere adil muamele ve gemilerin tescili ile ilgili konular da dâhil olmak üzere IMO kapsamındaki tüm hukuki meselelerle ilgileniyor.
Bu toplantıda şu konular ele alınacak:
1. Denizcilerin terk edilmesi
Gemi sahipleri, zamanında ülkelerine geri gönderme, ödenmemiş ücret veya maaşların ödenmesi ve hatta yiyecek, konaklama ve tıbbi bakım gibi temel ihtiyaçların sağlanmasıyla ilgili olarak gemiadamlarına karşı yükümlülüklerini yerine getirmediğinde gemiadamları terk edilmiş demektir.
IMO'ya bildirilen terk edilme vakalarının sayısında endişe verici bir artış söz konusu olmakla birlikte, vakaların önemli bir kısmı hâlâ çözüme kavuşmuş değil. 2022'de 109, 2021'de 95 ve 2020'de 85 vakaya kıyasla 2023'te 142 yeni vaka bildirildi. Daha önce, 2017 ile 2019 yılları arasında her yıl 40 ila 55 vaka rapor edilirken, 2011 ile 2016 yılları arasında yılda 12 ila 19 vaka rapor ediliyordu.
Komite'nin ILO/IMO ortak terk veri tabanını gözden geçirmek ve güncellemek üzere yeni bir görev gücü oluşturması bekleniyor. Bu çalışma daha sonra, denizcilerin sorunlarını ve insan unsurunu belirlemek ve ele almak üzere ILO/IMO Üçlü Ortak Çalışma Grubu (JTWG) tarafından değerlendirilmek üzere sunulacak.
2. Denizcilik suçu işledikleri şüphesiyle gözaltına alınan denizcilere adil muamele
Denizcilik suçu işledikleri şüphesiyle gözaltına alınan denizcilerin maruz kaldıkları haksız muamele ciddi bir sorun olmaya devam ediyor. Bu durum sektörün gelecekteki sürdürülebilirliği için bir tehdit oluştururken, denizcilerin moralini ve nitelikli gençlerin denizcilik mesleğine kazandırılmasını olumsuz yönde etkiliyor.
Komitenin, denizcilik suçu işledikleri şüphesiyle alıkonulan gemiadamlarına adil muamele yapılmasına ilişkin taslak kılavuza son şeklini vermesi ve bu taslağın, değerlendirilmek ve geliştirilmek üzere IMO-ILO Üçlü Çalışma Grubuna temel metin olarak sunulması bekleniyor.
3. Sahte kayıt ve hileli gemi sicilleri
2019 yılında IMO Asamblesi, gemilerin hileli kayıt ve hileli sicillerinin önlenmesine yönelik tedbirler hakkında bir karar kabul etti (A.1142(31)). Bunun ardından Hukuk Komitesi (LEG 109), gemilerin hileli tescili ve hileli sicilleri ile bağlantılı olarak ortaya çıkan tüm sorunları ve bunları önlemek ve bunlarla mücadele etmek için olası önlemleri ele almak üzere kapsamlı bir çalışma başlatmak üzere bir çalışma grubu kurdu.
Komite, Sahte Kayıt ve Sahte Gemi Sicilleri Çalışma Grubu'nun nihai raporunu görüşecek. Bu rapor, gemilerin tescili için kılavuz ilkelerin veya en iyi uygulamaların geliştirilmesi de dahil olmak üzere bir dizi eylem tavsiye ediyor. Çalışma Grubu, Dünya Denizcilik Üniversitesi (WMU), IMO Uluslararası Deniz Hukuku Enstitüsü (IMO IMLI) ve Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı'ndan (UNCTAD) oluşuyor.
4. Sorumluluk limitlerinin değiştirilmesi ihtiyacının değerlendirilmesine yönelik tedbirler
Hukuk Komitesi, gemilerin neden olduğu kirlilik gibi zararlara ilişkin sorumluluk ve tazminat konularıyla ilgileniyor. Bu tür durumlarda, sorumluluğun belirlenmesini ve ödenmesi gereken tazminatın ödenmesini sağlayan bir sisteme sahip olmak oldukça önemli.
Komite'nin sorumluluk limitlerinin değiştirilmesi ihtiyacını şeffaf bir şekilde değerlendirmek için aşağıdaki metodolojileri sonuçlandırması ve onaylaması bekleniyor:
- Kaza deneyimlerinin ve ortaya çıkan hasarın toplanması ve raporlanmasına yönelik metodoloji,
- Parasal değerdeki değişikliklerin değerlendirilmesi için metodoloji.
Komite ayrıca üzerinde mutabık kalınan metodolojilerin IMO yönetmeliğine dahil edilmesi için uygun araca karar verecek.
5. IMO sorumluluk ve tazminat sözleşmelerinin düzgün bir şekilde uygulanması ve tatbik edilmesi için rehberlik
Komite'nin sigorta şirketleri, finansal güvenlik sağlayıcıları ve Uluslararası Koruma ve Tazminat Dernekleri Grubu'nun (P&I Kulüpleri) kabulüne ilişkin Kılavuz İlkelerin revizyonuna son şeklini vermesi ve onaylaması bekleniyor.
Komite ayrıca 2002 tarihli Yolcuların ve Bagajlarının Deniz Yoluyla Taşınmasına ilişkin Atina Sözleşmesi hakkında taslak bilgi broşürü metnine son şeklini verecek ve onaylayacak.
6. Deniz Otonom Suüstü Gemilerinin (MASS) Ele Alınması
Komite, insan etkileşiminden bağımsız olarak (çeşitli derecelerde) çalışabilen ticari gemiler olan Deniz Otonom Suüstü Gemilerinin (MASS) düzenlenmesiyle ilgili yasal konuları ele alacak.
Komite'nin Nisan 2023'te ikinci oturumunu gerçekleştiren MSC-LEG-FAL Denizde Otonom Suüstü Gemileri Ortak Çalışma Grubu'nun (MASS-JWG) raporunu ele alması ve onaylaması bekleniyor. Ortak Çalışma Grubu, MASS ile ilgili ortak konuları ele almak üzere Deniz Güvenliği Komitesi, Hukuk Komitesi ve Kolaylaştırma Komitesini bir araya getiriyor. Rapor, MASS kaptanı, MASS mürettebatı, uzaktan operatör ve uzaktan operasyon merkezlerinin rol ve sorumluluklarına ilişkin tavsiyeler içeriyor.
7. Korsanlık ve silahlı gemi soygunu
Komite, bir önceki oturumdan (LEG 110) bu yana korsanlık ve gemilere yönelik silahlı soygunla ilgili yasal konulardaki önemli gelişmeler hakkında bilgilendirilecek.
Komite'nin çalışma programına ilişkin tekliflerin yanı sıra Aden Körfezi'ndeki Somali korsanlığına yönelik acil tedbirler de değerlendirilecek.