Emekli Deniz Kurmay Albay Ali Rıza İşipek ile emekli Deniz Kurmay Yarbay Oryal Ünver tarafından kaleme alınan Atatürk'ten Yadigar-TCG Savarona kitabı okuyucuyla buluştu.
İki ciltten oluşan TCG Savarona kitabının birinci cildinde Savarona'nın 1931-1986 arasındaki 55 yıllık öyküsü yer alıyor. Kitaptaki en önemli bölüm ise Atatürk'ün gemide geçirdiği 56 günün hikayesi.
Bir yılda kaleme alınan kitap için Moda Deniz Kulübü’nde yoğun katılımın olduğu tanıtım etkinliği düzenlendi.
Etkinliğe Emekli Koramiral Atilla Kıyat, 26. Deniz Kuvvetleri Komutanı Emekli Oramiral Adnan Özbal, Emekli Amiral Türker Ertürk, Deniz Harp Okulu mezunu spiker Ali Kırca, gazeteciler Sedef Kabaş ve Ümit Zileli de katıldı.
Etkinlikte ilk olarak kitabın yazarlarından Emekli Deniz Kurmay Albay Ali Rıza İşipek söz aldı.
İşipek: Atatürk’ün direktifini 85 yıl sonra yerine getirmiş olduk
İşipek, konuşmasına Preveze Deniz Savaşı’nı anlatan ve 12 senelik bir yazım süreci olan kitabından söz ederek başladı.
İşipek’in konuşması şöyle:
“2000’li yılların başında uluslar arası bir tarih konferansındayız. İspanyol ve İtalyan deniz tarihçileriyle konuşuyoruz. Konu Preveze Deniz Savaşı’na geldi. İtalyanlar ‘Preveze Deniz Savaşı diye bir savaş yok ki’ dedi. Ben, ‘Deniz üzerinde 200 bin kişinin karşı karşıya geldiği bir savaş’ dedim. ‘Deniz harp literatüründe bir kitabı yok. Kitabını gösterin. Preveze sizin galibiyetiniz, oturup siz yazacaksınız’ dediler. ‘Bu benim görevim’ dedim. O tarihten sonra yazmaya başladım. Uzun sürdü. 12 senelik bir süreç.
2022’de konumuz Savarona oldu. Atatürk bir gün Türk Tarih Kurumu profesörlerini topluyor. Preveze Deniz Savaşı’nın detaylarını anlatıyor. O kadar hâkim. ‘Diğer tarihçiler Barbaros’un hayatını yazmış ama bölük pörçük. Bizim doğru dürüst bir kitabımız yok. Oturun Barbaros’un hayatını, savaşlarını yazın’ diye direktif veriyor. 85 yıl boyunca hiçbir tarihçimiz yazamadı. Bana nasip oldu. Atatürk’ün direktifini 85 yıl sonra yerine getirmiş oldum, o yüzden gururluyum.
Savarona’yı yazmayı başladık. ‘Niye Savarona ile uğraşıyorsunuz. Savarona yandı, hiçbir şey kalmadı’ dediler. 4 sene boyunca Beşiktaş’taki Deniz Müzesi’nde komutanlık yaptım. Orada Atatürk’le ilgili, Savarona ile ilgili her şey duruyor.”
Ali Rıza İşipek
Ünver: İleride örnek alacağınız bir yapıt bırakmak istedik
İşipek’in ardından kitabın diğer yazarı Emekli Deniz Kurmay Yarbay Oryal Ünver bir konuşma yaptı. Ünver, “Bu kitabı yazarken sizlere öncülük etmek istedik. İleride örnek alacağınız bir yapıt bırakmak istedik. Başardığımızı zannediyorum” dedi. “Tarihimizi mutlaka korumalı, gelecek nesillere aktarmak için her türlü çabayı göstermeliyiz” diyen Ünver, “Yoksa millet millet olmaktan çıkar. Biz de Ali Rıza kardeşimle beraber tarihe öncülük edecek bu kitabı oluşturduk. Geçmişten gelen ve geleceğe bırakacağımız o kadar çok şey var ki. Hepimizin bir yerinden tutup tarihe mal etmemiz lazım. Ülkemizden şikâyet ediyoruz ama sahip çıkmayarak şikâyetlerimizin içinde kaybolup gidiyoruz” şeklinde konuştu.
Savarona ile ilgili kitap yazmaya 2022 yılında karar verdiklerini söyleyen Ünver sözlerini şöyle tamamladı:
“Deniz Kuvvetleri Komutanlığımız 17 Ağustos 2023’te Savarona’yı envanterine aldı ve bu konuda gösterdiği çabadan dolayı da Deniz Kuvvetleri Komutanımız Ercüment Tatlıoğlu’na şükranlarımızı sunuyoruz. Savarona şu anda tersanede. Hedef 2024’te gemiyi tekrar eğitim gemisi olarak hizmete sokmaktır. Gelecek sene gemiyi tekrar denizlerimizde göreceğiz. Bu gemi ihtiyarlamaya devam edecek ve çalışamayacak hale gelecek. Savarona’yı müze yapmak için gücümüzü birleştirelim.”
Oryal Ünver
“Savarona bizim gençliğimiz”
Ünver’in sınıf arkadaşı, Deniz Harp Okulu mezunu spiker Ali Kırca da yaptığı konuşmada, “Savarona bizim gençliğimizdir, bizim hatıralarımızdır” dedi. Kırca, Atatürk’ün yaşadığı bir gemiyle seyahat etme ayrıcalığına sahip olduklarını belirterek, “Bu kitapla ona sahip çıktığımızı düşünüyorum. Elbette sahip çıkacaktık. İnsan birçok şeyden vazgeçebilir hayatta. Vazgeçmeyeceği şey hatıralarıdır, gençliğidir. Bu kitap o hatıraları içerir” diye konuştu.
Ali Kırca
“İstersek çok kısa sürede bir araya gelip büyük işler başarabiliyoruz”
Kırca’nın ardından söz alan 26. Deniz Kuvvetleri Komutanı Emekli Oramiral Adnan Özbal da düşüncelerini şu sözlerle dile getirdi:
“Savarona’nın bizim anılarımızda büyük yeri var. Bu gemi her şeyden önce Atatürk’ün son günlerini geçirdiği bir gemi. Atatürk’ün aziz hatırasının yaşatılabileceği en uygun platformlardan biri. Müze olması adımlarına destek vermeye hazırız. Eğer istersek çok kısa sürede bir araya gelip bu kitapta olduğu gibi büyük işler başarabiliyoruz. Emeği geçenlere şükranlarımı sunuyorum.”
Adnan Özbal
“Geminin Dolmabahçe önüne çekilip müze gemisi haline getirilmesi için çaba sarf etmeliyiz”
TCG Savarona Gemi Komutanlığı da yapmış olan Emekli Koramiral Atilla Kıyat da konuşmasında, “Öğrenci subay olarak, gerek görgü, gerek bilgi, gerek Atatürk’ün gemisinde olmanın huzuruyla birçok anılarımız var” dedi. 1979’daki Savarona yangınını hatırlatan Kıyat, “Hepimizi üzen yangın olayından sonra gemi personelinin tamamının değiştirilmesi kararı verildiğinde ben de gemiye komutan olarak atandım. 2 yıl bu şerefli görevi sürdürdüm. Komutanlığım zamanında öğrencileri Atatürk’ün gemisine adım attıklarının bilinciyle karşıladık, sonra da Savarona özlemiyle ayrılmalarını sağladık” ifadelerini kullandı.
“Hayatımdaki en üzüntülü günüm Deniz Harp Okulu Komutanıyken eski bir Savarona komutanı olarak davet edildiğim törenlere geminin Deniz Kuvvetleri envanterinden çıkarılıp Kahraman Sadıkoğlu’na teslim edildiği gündür” diyen Kıyat şunları söyledi:
“Savarona römorkör eşliğinde Gölcük’e gönderildi. Önümden geçerken gözyaşlarımı tutamadım. Savarona’yı bir müze gemisi haline getiremedik. Bu gemiyi bir kitapta yaşattıkları için teşekkür ederim. Deniz Kuvvetleri’nin gemiyi tekrar envanterine almasını takdirle karşılamakla birlikte, geminin son halini gören biri olarak geminin öğrenci gemisi haline gelmesinin mümkün olmadığını düşünüyorum. Geminin Dolmabahçe önüne çekilip müze gemisi haline getirilmesi için çaba sarf etmemiz gerek.”
Atilla Kıyat
Konuşmaların ardından kitaba katkıda bulunanlara imzalı kitapları hediye edildi.
1951’den 1986’ya kadar bahriyelilerin eğitim yuvası
TCG Savarona, Atatürk’ün sağlığına kavuşabilmesi amacıyla 1938 yılında satın alınana ve hastalık sürecinin iki ayını geçirmiş olduğu bir gemi. Savarona 1951 yılında donanmaya eğitim gemisi olarak verildi. 1986’ya kadar bu görevini sürdürdü.
1979’da yangınla zarar gören gemi daha sonra Deniz Kuvvetleri envanterinden çıkarılsa da bugün tekrar Deniz Kuvvetleri Komutanlığına devredildi. Personel ataması yapılan geminin 2024 yılında yeniden hizmete girmesi bekleniyor.
Haber: Özlem Çoban/7DENİZ
