Antalyaʹnın Kaş ilçesindeki toplam uzunluğu 12 kilometre olan ve dünyanın en güzel plajları arasında gösterilen Patara Plajı, dünyada nesli tehlike altındaki türler arasında ʹkırmızı listeʹde yer alan caretta carettaların da en önemli üreme alanlarından biri. 1980ʹli yıllarda kaplumbağaların yumurta bıraktığı yuva sayısının 30ʹlara kadar gerilediği Patara sahilinde, 2009ʹda Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Biyoloji Bölümüʹnden Prof. Dr. Kurtuluş Olgun ve ekibinin çalışmalarıyla yuva sayısı ciddi düzeyde artış gösterdi. EKİP İSYAN ETTİ Bölgeye gelen tatilcilerin, ʹBu benim yuvamʹ yazılı levhaların olduğu caretta caretta yumurtalarının bulunduğu yuvalardaki kafesleri çöp kutusu gibi kullanması hayrete düşürdü. Yuvaları koruyan kafeslerin içine tatilcilerin bira şişeleri ve çöp bırakması, hatta külot bile asması, Prof. Dr. Olgun ve ekibini isyan ettirdi. Bazı kişilerin bilinçsiz olduğunu dile getiren Olgun, ˮBiz insanları bilinçlendirmek, farkındalık oluşturmak için yuvaların üzerine kafesler koyuyoruz. Farkındalık oluşturalım, derken tam aksi oluyor. Kafeslerin üzerine, bilinsin, diye caretta caretta fotoğrafının da bulunduğu ʹBurası benim yuvamʹ levhaları yapıştırdık; ama adam çöp atıyor, donunu asıyorˮ diye tepki gösterdi. 250 YUVA BEKLENİYOR Patara Plajıʹnda, 2009 yılında çalışmaya başladıklarını, her sene sahile yumurta bırakan kaplumbağaların yuvalarını korumaya aldıklarını ve yumurtalardan çıkan yavruların denizle buluşturulduğunu anlatan Prof. Dr. Olgun, ˮ2009ʹdaki yuva sayısı 96ʹydı. 9ʹuncu yılımız ve geçen sene toplam 221 yuva oluştu. Bu yıl yumurta bırakma süreci devam ediyor ve 250 civarında yuva tahmin ediyoruzˮ dedi. YAVRU ORANI YÜZDE 30ʹDAN 60ʹA YÜKSELDİ Yumurtalardan çıkan yavruların denize ulaşma oranını ilk yıllarda yüzde 30 iken yüzde 50- 60 oranına yükselttiklerini belirten Prof. Dr. Olgun, ˮÖrneğin; bir kaplumbağa 100 yumurta bıraktı, 50- 60ʹını denize ulaştırıyoruz. Bunu çok yukarıda çekebiliriz ama bizim amacımız o değil. Orada zaten doğal bir mücadele olacak; gelip, domuz veya martı yiyebilecek ama insan bozmasın. Yüzde 100 yapmak istersek tüm yumurtaları alır, laboratuvara getirir, orada açıp, yavruları denize bırakırız; ama bu doğru değil. Bizim amacımız insanlardan kumsalı korumak fakat bunu yapamıyoruzˮ diye konuştu. Kumsalda çok yoğun kullanım olduğunu dile getiren Prof. Dr. Olgun, ʹÖzel Çevre Koruma Bölgesiʹ olması nedeniyle saat 20.00ʹden sonra kumsalda kimse olmaması gerekirken, araçlarla girişler yapıldığını söyledi. Saat 19.00ʹda bakanlık görevlilerinin gitmesiyle yoğun çadır ve araç hareketi oluştuğuna dikkat çeken Prof. Dr. Olgun, şunları söyledi: ˮKapıdan içeri giriş yapılıyor ve para alınıyor. Saat 19.00ʹdan sonra kapıları açıyorlar. Çünkü bakanlığa ait görevliler gidiyor. Adam 18.30-19.00ʹda para verip, giriyor sonra siz ona ʹ20.00ʹde çıkacaksın buradanʹ diyorsunuz. Adam o zaman ʹBen buraya para verdimʹ diyor veya sonrasında gelen rahatlıkla geçebiliyor. Kapı mutlaka kapalı tutulacak. İçeride 8- 10 hane, köylülerin evi var. Onlara çipli kart verilmesi gerekiyor. 20.00ʹden sonra araç girişini engellersek zaten sorunu büyük ölçüde çözmüş oluruz.ˮ Plajda Türkiye İş Kurumuʹnun (İŞKUR) istihdam programı kapsamında biri Eşen Çayıʹnın diğeri Gelemiş köyünün olduğu tarafta devlet adına 24 saat görev yapacak güvenlik görevlilerinin işe alınması gerektiğini savunan Prof. Dr. Olgun, ˮMuhatap alınacak birinin olması lazım. Benim görevim değil oradaki insanları dışarı çıkarmak. Çok tehlikeyle karşılaşıyoruz o zaman. Silah çeken bile var. Gece adam arabasıyla kumsala girmiş, ışıkları yakmış, silah çekiyor sana. Orada 24 saat görev yapanlar, olması lazım. Bir sürü işsiz ve asgari ücretle çalışabilecek insan var. Jandarmayı arıyoruz ʹHocam bir görevlim var. Olay çıkmış, düğüne gönderdimʹ diyorˮ dedi. ʹGÜNDE 4 BİN KİŞİ GELİYORʹ Patara Plajıʹndaki Gelemişʹte, öncelikle çocuklar olmak üzere halkı ve plaja gelen tatilcileri bilinçlendirmek için eğitim çalışmaları yaptıklarını da anlatan Prof. Dr. Kurtuluş Olgun, geçen yıl 221 yuvada caretta carettaların bıraktığı toplam 15 bin 668 yumurtadan 7 bin 898 yavru çıktığını ve denize ulaştığını kaydetti. Gelemiş Mahallesiʹnin muhtarı Akif Otlu ise kumsala günde 4 bin kişinin giriş yaptığını belirterek, ˮSonuçta bunların içinde bilinçsiz çöpünü atanlar da var. Belediye ve gönüllülerimiz bununla ilgili günlük temizlik yapıyor. Biz de destek olmaya çalışıyoruz, en azından sorun olan bölgeleri gösteriyoruzˮ diye konuştu. 7DENİZ

Editör: Haber Merkezi